To. Siyn. Ushbular Qur'on — ochiq kitob oyatlaridir.
Mo`minlar uchun hidoyat va xushxabardir.
Ular namozni to`kis ado etadigan, zakotni beradigan va oxiratga qattiq ishonadiganlardir.
Albatta, oxiratga iymon keltirmaydiganlarga Biz amallarini ziynatlab ko`rsatdik. Bas, ular adashib-uloqib yuraveradilar.
Ana o`shalarga yomon azob bordir va ular oxiratda eng ko`p ziyon ko`rguvchilardir.
Albatta, senga bu Qur'on o`ta hikmatli va o`ta ilmli Zot tomonidan berilur.
Muso o`z ahliga: «Aniqki, men bir olov ko`rdim. Tezda men sizlarga undan biror xabar yoki isinishingiz uchun bir tutam cho`g` keltirurman», deganini esla.
U(olov)ga kelganida, olov oldidagi va atrofidagi shaxslarga baraka berildi va «Olamlarning Robbi — Alloh pokdir», deb nido qilindi.
«Ey Muso! Albatta, bu — Menman! Aziyzu hakiym Allohman!
Va asoingni tashla!» Bas, qachonki, Muso u(aso)ning ilondek qimirlayotganini ko`rganida, ortiga qaramay qochdi. «Ey Muso! Qo`rqma! Zero, Mening huzurimda Payg`ambarlar qo`rqmaslar!»
Lekin kim zulm qilsa-yu, so`ngra yomonlik ketidan unga yaxshilikni badal qilsa, bas, Men, albatta, mag`firatli va mehribondirman.
Qo`lingni yoqangning ichiga suq, hech qanday yomonliksiz oppoq bo`lib chiqur. Fir'avn va uning qavmiga qaratilgan to`qqiz mo`'jiza orasida (bu bordir). Albatta, ular buzg`unchi qavm bo`ldilar.
Bas, qachonki ularga oyat-mo`'jizalarimiz ko`z ochguvchi bo`lib kelganida, «Bu ochiq-oydin sehrdir», dedilar.
Va o`zlari aniq bilib turib, zulm va kibr tufayli u(mo`'jiza)larni inkor etdilar. Buzg`unchilarning oqibati qanday bo`lishiga nazar sol.
Batahqiq, Biz Dovud va Sulaymonga ilm berdik. Ikkovlari: «Bizni ko`pgina mo`min bandalaridan afzal qilgan Allohga hamdlar bo`lsin», dedilar.
Va Sulaymon Dovudga voris bo`ldi. U: «Ey odamlar, bizga qush tili o`rgatildi va har bir narsadan berildi. Bu, albatta, ochiq-oydin fazldir», dedi.
Sulaymonga jin, ins va qushlardan bo`lgan askarlari to`planib, tizilgan holda turdilar.
Toki ular chumolilar vodiysiga kelganlarida, bir chumoli: «Ey, chumolilar, maskanlaringga kiringlar, Sulaymon va uning askarlari sizlarni bilmasdan ezib yubormasinlar», dedi.
Bas, u uning so`zidan tabassum qildi va: «Robbim, meni O`zing menga va ota-onamga bergan ne'matlaringga shukr etishimga va Sen rozi bo`ladigan solih amallar qilishimga muyassar etgin. O`z rahmating ila meni solih bandalaringga qo`shgin», dedi.
Va qushlarni tekshirdi-da: «Nega Hudhudni ko`rmayotirman yoki g`oyiblardan bo`ldimi?» dedi.
«Albatta, uni shiddatli azob-la azoblarman yoki so`yib yuborurman yoxud menga, albatta, ochiq-oydin hujjat keltirajak.»
Ko`p o`tmasdan u kelib: «Sen bilmagan narsani bildim va senga Saba'dan ishonchli bir xabar olib keldim.
Darhaqiqat, men bir ayolni ko`rdim. U ularning malikasi ekan. Unga har narsa berilgan ekan. Hamda uning ulug` taxti bor ekan.
Men u(ayol)ning va qavmining Allohni qo`yib, quyoshga sajda qilayotganlarini va shayton ularga amallarini ziynatlab, yo`ldan to`sayotganini ko`rdim. Bas, ular hidoyat topmaslar.
Osmonlaru yerdagi sirlarni oshkor qiladigan, maxfiy va oshkor qilgan narsalaringizni biladigan Allohga sajda qilmaydilarmi?!
Alloh — Undan o`zga hech qanday iloh yo`q Zotdir. U ulug` arshning Robbidir», dedi.
U: «Ko`ramiz, rost so`zladingmi yoki yolg`onchilardan bo`ldingmi?
Bu maktubimni olib borib, ularga tashla, so`ngra chetga chiqib nazar sol-chi, nima qaytarurlar», dedi.
U (Malika): «Ey, a'yonlar! Menga karomatli bir maktub tashlandi.
Albatta, u Sulaymondandir, albatta, unda: «Bismillahir rohmanir rohiym.
Menga qarshi bosh ko`tarmay, taslim bo`lgan holingizda keling», deyilmishdir», dedi.
U (Malika): «Ey, a'yonlar! Menga bu ishimda fatvo (maslahat) beringlar. Sizlar shohid bo`lmaguningizcha, men bir ishga qat'iy qaror qilmasman», dedi.
Ular: «Biz kuch-quvvat egalarimiz va shiddatli azmu shijoat egalarimiz. Ish o`zingga havola. Nima amr qilishingni o`ylab ko`r», dedilar.
U: «Albatta, podshohlar biror shahar-qishloqqa kirsalar, uni vayron qilurlar va uning aziz ahllarini xor qilurlar. Ana shunday qilurlar.
Men ularga bir hadya yuborurman, ko`ray-chi, elchilar nima bilan qaytar ekanlar», dedi.
Qachonki, (elchisi) Sulaymonga kelganida, u: «Sizlar menga mol-dunyo ila madad bermoqchimisiz?! Bas, Alloh menga bergan narsa sizga bergan narsadan yaxshidir. Ammo sizlar hadyalaringiz bilan quvonursiz.
(Ey elchi!) Sen ularga qaytib bor. Bas, albatta, biz ular bas kela olmaydigan qo`shin ila borurmiz va u yerdan ularni xoru zor hollarida chiqarurmiz», dedi.
U (Sulaymon): «Ey a'yonlar! Ular menga taslim bo`lib kelishlaridan oldin qaysingiz huzurimga u(malika)ning taxtini keltira oladi?» dedi.
Jinlardan bo`lgan Ifrit: «Men uni senga maqomingdan turguningcha keltirurman. Albatta, bunga quvvatim va ishonchim bor», dedi.
Kitobdan ilmi bor shaxs: «Men uni senga ko`zingni ochib yumguningcha keltirurman», dedi. Qachonki (Sulaymon) u(taxt)ning o`z huzurida qaror topganini ko`rgach: «Bu Robbimning fazlidandir. Men shukr qilamanmi yoki kufroni ne'mat qilamanmi, sinash uchundir. Kim shukr keltirsa, o`zi uchungina shukr qilur. Kim kufroni ne'mat qilsa, bas, Robbim behojat va karamli Zotdir», dedi.
U (Sulaymon): «Uning taxtini tanimaydigan qilib qo`ying. Ko`raylik-chi, u(malika) uni tanirmi yoki tanimaydiganlardan bo`lurmi?» dedi.
Qachonki u kelganida: «Sening taxting shundaymi?» deyildi. U: «Xuddi o`shaning o`zi», dedi. «Bizga bundan ilgari ilm berilgan edi va musulmon bo`lgan edik».
Va u(malika)ni Allohdan o`zga ibodat qilgan narsa to`sdi. Albatta, u kofir qavmlardan bo`lgan edi.
U(malika)ga: «Saroyga kir», deyildi. Qachonki uni ko`rganida, suv deb o`ylab, poychalarini ochdi. U(Sulaymon): «Albatta, bu billurdan silliq qilib yasalgan saroydir», dedi. U(malika): «Ey Robbim, albatta, men o`zimga zulm qilib yurgan ekanman, Sulaymon ila olamlarning Robbi — Allohga musulmon bo`ldim!» dedi.
Batahqiq, Samud qavmiga, Allohga ibodat qiling, deb birodarlari Solihni yubordik. Bas, banogoh, ular ikki guruh bo`lib tortisha boshladilar.
U (Solih): «Ey qavmim, nima uchun yaxshilikdan oldin yomonlikka oshiqasiz?! Allohdan mag`firat so`rasangiz-chi?! Shoyad rahim qilinsangiz», dedi.
Ular: «Sendan va sen bilan bo`lganlardan shumlandik», dedilar. U: «Shumlanishingiz Allohning huzuridadir. Balki sizlar sinalayotgan qavmsiz», dedi.
U shaharda to`qqiz nafarli guruh bor bo`lib, yer yuzida buzg`unchilik qilishar, isloh qilmas edilar.
Ular: «Allohning nomiga qasam ichinglar! Albatta, u (Solih)ni va uning ahlini tunda o`ldiramiz, so`ngra valiyiga, biz uning ahlining halokatiga guvoh emasmiz, albatta, biz rostgo`ylarmiz, deymiz», dedilar.
Ular makr qildilar. Biz ham ular sezmagan holda bir «makr» qildik.
Nazar sol! Ularning makri oqibati nima bo`ldi?! Biz, albatta, ularni va qavmlarini, hammalarini yer bilan yakson qildik.
Ana, zulmlari sababli uylari huvillab yotibdi! Albatta, bunda biladigan qavmlar uchun ibrat bordir.
Va iymon keltirib, taqvo qilib yurganlarga najot berdik.
Va Lutni ham (Payg`ambar qilib yubordik). O`shanda u o`z qavmiga: «Siz ko`rib-bilib turib, fohisha ish qilasizmi?!
Siz, albatta, ayollarni qo`yib, erkaklarga shahvat ila yaqinlik qilasizmi?! Yo`q! Siz johillik qilayotgan qavmdirsiz!» dedi.
Uning qavmining javobi: «Lut ahlini yurtingizdan quvib chiqaring, chunki ular pokiza bo`lishni xohlagan kishilardir», deyishdan boshqa narsa bo`lmadi.
Bas, Biz unga va xotinidan boshqa ahliga najot berdik. U(xotin)ning azobda qolguvchilar ichida bo`lishini taqdir qildik.
Va ularning ustlariga bir yomg`ir yog`dirdikki, bas, ogohlantirilganlarning azobi qanday ham yomon bo`ldi.
Sen: «Allohga hamd bo`lsin va U tanlab olgan bandalariga salom bo`lsin. Alloh yaxshimi yoki ular shirk keltirayotgan narsalarmi?» degin.
Yoki osmonlaru yerni yaratgan, sizlarga osmondan suv tushirgan Zotmi? Bas, Biz u(suv) bilan go`zal bog`lar o`stirdik. Siz o`zingiz uning daraxtini o`stira olmas edingiz. Alloh bilan birga boshqa iloh bormi?! Yo`q, ular o`zlari tenglashtiradigan qavmdirlar.
Yoki yerni qarorgoh etgan, uning uzra anhorlar qilgan, unga tog`lar qilgan va ikki dengiz o`rtasida to`siq qilgan Zotmi?! Alloh bilan birga boshqa iloh bormi?! Yo`q, ularning ko`plari bilmaslar.
Yoki muztar(nochor) odam duo qilganda ijobat etib, uning mushkulini oson qilgan hamda sizni yer yuzida xalifa qilgan Zot yaxshimi?! Alloh bilan birga boshqa iloh bormi? Qanchalik oz eslaysizlar-a?!
Yoki sizlarni quruqlik va dengiz zulmatlarida to`g`ri yo`lga soladigan hamda O`z rahmati oldidan shamollarni xushxabar qilib yuboradigan Zotmi?! Alloh bilan birga boshqa iloh bormi?! Alloh ular shirk keltirayotgan narsalardan oliydir.
Yoki avval boshdan yaratadigan, so`ngra yana qaytadan yaratadigan va sizlarni osmonlaru yerdan rizqlantiradigan Zot yaxshimi? Alloh bilan birga boshqa iloh bormi?! «Agar rostgo`y bo`lsangiz, hujjatingizni keltiring», degin.
Sen: «Osmonlaru yerda Allohdan boshqa hech kim g`aybni bilmas», deb ayt. Ular qachon qayta tiriltirilishlarini ham sezmaslar.
Balki ilmlari oxiratni idrok qilgandir? Yo`q, ular undan shak-shubhadadirlar. Yo`q, ular undan ko`rdirlar.
Kufr keltirganlar: «Biz va ota-bobolarimiz tuproq bo`lganimizdan keyin, yana chiqarilamizmi?!
Batahqiq, bu bizga-da, ota-bobolarimizga-da oldin ham va'da qilingan edi. Bu, avvalgilarning afsonasidan boshqa hech narsa emas», dedilar.
Sen: «Er yuzida sayr qilinglar va jinoyatchilarning oqibati qanday bo`lganiga nazar solinglar», deb ayt.
Sen ular haqida g`am chekma va qilayotgan makrlaridan ham siqilma.
Ular: «Agar rostgo`y bo`lsangiz, bu va'da qachon bo`ladi?» derlar.
Sen: «Siz kelishiga oshiqayotgan narsaning ba'zisi ortingizga mingashib olgan bo`lsa, ajab emas», deb ayt.
Albatta, Robbing odamlarga nisbatan fazlu marhamat sohibidir. Lekin ularning ko`plari shukr qilmaslar.
Va, albatta, Robbing ularning dillari berkitgan narsani ham, oshkor qilgan narsani ham bilur.
Osmonu yerda hech bir g`ayb narsa yo`q, illo u ochiq-oydin kitobda bordir.
Albatta, ushbu Qur'on Bani Isroilga ular ixtilof qilayotgan narsalarning ko`pini aytib beradir.
Albatta, u (Qur'on) mo`minlar uchun hidoyat va rahmatdir.
Albatta, Robbing ular o`rtasida O`z hukmi ila ajrim chiqaradi. U aziyz va bilguvchidir.
Bas, sen Allohga tavakkal qil. Albatta, sen ochiq-oydin haqdadirsan.
Albatta, sen o`liklarga eshittira olmaysan, ortga qarab qochayotgan karlarga ham chaqiriqni eshittira olmaysan.
Sen ko`rlarni zalolatdan hidoyatga solguvchi emassan. Sen faqat musulmon bo`lgan hollarida oyatlarimizga iymon keltiradiganlargagina eshittira olursan.
Qachonki ularning boshiga so`z(langan azob) tushganida, Biz ular uchun yerdan bir jonivor chiqaramiz. U ularga, albatta, odamlar Bizning oyatlarimizga ishonmaydigan bo`lganlarini aytib beradi.
Biz har ummatning oyatlarimizni yolg`onga chiqarganlaridan bir guruhini to`plagan kunda ular jamlanib-tizilib turishar.
Toki ular kelib bo`lgach, U zot: «Bizning oyatlarimizni yolg`onga chiqardingizmi?! Ularni puxta anglamay turib-a? Yo`qsa, nima qilgan edingiz?» der.
Va ularga, zulm qilganlari sababli, so`z(langan azob) tushar. Bas, ular so`zlay olmaslar.
Biz sokinlik topishlari uchun kechani, ko`rishlari uchun kunduzni qilganimizni ko`rmadilarmi?! Albatta, bunda iymon keltiradigan qavmlar uchun ibratlar bordir.
Sur chalinib, Alloh xohlaganidan boshqa osmonlardagi kimsalar va yerdagi kimsalar dahshatga tushgan kunda hamma U(zot)ga bo`yin egib kelurlar.
Tog`larni ko`rib, qimirlamay turibdi deb hisoblaysan. Holbuki, ular bulutning o`tishidek o`turlar. Bu har bir narsani puxta qiladigan Allohning san'atidir. Albatta, U nima qilayotganingizdan xabardordir.
Kim yaxshilik qilsa, unga undan ko`ra yaxshiroq (mukofot) bo`lur. Hamda ular o`sha kunning dahshatidan omondadirlar.
Kim yomonlik qilsa, bas, yuztuban do`zaxga tashlanurlar va (ularga): «Sizlarga faqat qilgan amallaringiz jazosi berilmoqda, xolos», (deyilur).
Men ushbu shaharning Robbiga, uni haram qilgan Zotga ibodat qilishga amr etildim, xolos. Hamma narsa Unikidir. Va musulmonlardan bo`lishga amr etildim.
Va Qur'onni tilovat qilishga (amr etildim). Kim hidoyat topsa, faqat o`zi uchun hidoyat topadir. Kim zalolatga ketsa, unga: «Men ogohlantirguvchilardanman, xolos», degin.
Sen: «Allohga hamd bo`lsin! U sizlarga O`z oyat-mo`'jizalarini ko`rsatur. Siz ularni ko`rib, taniysiz», deb ayt. Robbing qilayotgan amallaringizdan g`ofil emasdir.