O`z bandasini kechasi Masjidul Haromdan atrofini barakali qilganimiz Masjidul Aqsoga mo`'jizalarimizni ko`rsatish uchun sayr qildirgan Zot pok bo`ldi. Albatta, U eshitguvchi va ko`rguvchi Zotdir.

Va Biz Musoga kitobni berdik va u(kitob)ni Bani Isroilga hidoyat qilib: «Mendan o`zgani vakil tutmanglar!» dedik.

(Ey) Nuh bilan birga ko`targanlarimizning zurriyotlari! Albatta, u o`ta shukrli banda edi.

Biz u kitobda Bani Isroilga, yer yuzida ikki marta buzg`unchilik qilursizlar va katta tug`yonga ketursizlar, deb bildirdik.

Bas, o`sha ikki(buzg`unchilik)dan birinchisining va'da vaqti kelganda, ustingizga shiddatli kuch-qudratga ega bandalarimizni yuboramiz. Bas, ular hovli-joylarni oralab kezadilar. Bu, qilinishi lozim va'da edi.

So`ngra, sizga ular ustidan g`alabani qaytardik va sizga molu dunyo va farzandlar ila madad berdik. Va sizlarning adadingizni ko`p qilib qo`ydik.

Agar yaxshilik qilsangiz, o`zingiz uchun yaxshilik qilasiz. Agar yomonlik qilsangiz ham, o`zingiz uchundir. Bas, keyingi(buzg`unchilik)ning va'da vaqti kelganda, yuzingizni qora qilishlari uchun, masjidga avval kirganlaridek kirishlari uchun va egallagan narsalarini tamoman parchalashlari uchun (bandalarimizni yuborurmiz).

Shoyad, Robbingiz sizga rahim qilsa. Agar siz qaytsangiz, Biz ham qaytamiz. Va jahannamni kofirlarga zindon qilganmiz.

Albatta, bu Qur'on eng to`g`ri yo`lga hidoyat qilur va yaxshi amallarni qiluvchi mo`minlarga, albatta o`shalarga, ulug` ajr borligi xushxabarini berur.

Albatta, oxiratga iymon keltirmaydiganlarga, o`shalarga, alamli azobni tayyorlab qo`ydik.

Inson yaxshilikka duo qilganidek, yomonlikka ham duo qilur. Inson shoshqaloq bo`lgandir.

Kecha va kunduzni ikki belgi — alomat qildik. Kecha alomatini mahv etdik. Robbingizdan fazl talab qilishingiz va yillar adadini hamda hisobini bilishingiz uchun kunduz alomatini ko`rsatuvchi qildik. Va har bir narsani batafsil bayon qilganmiz.

Biz har bir insonning amalini bo`yniga bog`lab qo`yganmiz va qiyomat kuni unga kitob chiqaramizki, u unga ochilgan holda ro`baro` bo`lur.

Kitobingni o`qi, bugungi kunda sen o`zingga o`zing hisobchilikka kifoya qilursan (deyilur).

Kim hidoyatga yursa, faqat o`zi uchungina hidoyat topadir. Kim zalolatga ketsa, faqat o`zi uchungina zalolatga ketadir. Hech bir jon o`zganing og`irligini ko`taruvchi bo`lmas. Toki Payg`ambar yubormagunimizcha, azoblovchi bo`lgan emasmiz.

Qachon bir shaharni halok etishni istasak, uning maishatparastlarini (itoatga) amr qilamiz, bas, ular u(shahar)da fisq qilurlar. Shunda unga «so`z» haq bo`lur. Bas, Biz u(shahar)ni mutlaqo vayron qilurmiz.

Nuhdan so`ng qanchadan-qancha asrlarni halok qildik. Bandalarining gunohlaridan xabardor bo`lish va ularni ko`rishda Robbing O`zi kifoya qilur.

Kim shoshgan(dunyo)ni istasa, unga bu dunyoda iroda qilgan kishimizga nimani xohlasak, shoshilinch berurmiz. So`ngra, unga jahannamni berurmiz. Unga xor va quvg`inga uchragan holda kirur.

Kim oxiratni istasa va unga erishish uchun mo`min bo`lgan holida kerakli harakatini qilsa, bas, ana o`shalarning harakatlari maqbuldir.

Barchaga — manavilarga ham, anavilarga ham Robbingning atoyu ne'matlaridan cho`zamiz. Robbingning atoyu ne'matlari cheklangan emas.

Ba'zilarini ba'zilaridan qanday afzal qilib qo`yganimizga nazar sol. Albatta, oxirat darajasi va afzalligi kattaroqdir.

Alloh bilan birga o`zga ilohni (sherik) qilma! Yana, mazammatga uchrab, chorasiz o`tirib qolmagin.

Robbing faqat Uning O`zigagina ibodat qilishingni va ota-onaga yaxshilik qilishni amr etdi. Agar huzuringda ularning birlari yoki ikkovlari ham keksalikka yetsalar, bas, ularga «uff» dema, ularga ozor berma va ularga yaxshi so`z ayt!

Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni pastlat va: «Robbim, alar meni kichiklikda tarbiya qilganlaridek, ularga rahim qilgin», deb ayt.

Robbingiz sizning dilingizdagi narsani ham o`ta bilguvchidir. Agar ahli solihlardan bo`lsangiz, albatta, U sertavbalar uchun sermag`firatdir.

Qarindoshga haqqini ber! Miskinga va yo`l o`g`liga ham. Isrofgarchilikka mutlaqo yo`l qo`yma.

Albatta, isrofchilar shaytonlarning birodarlari bo`lganlar. Shayton esa, Robbiga o`ta noshukr bo`lgandir.

Agar ulardan Robbingdan rahmat talab qilgan holda yuz o`giradigan bo`lsang, bas, ularga muloyim so`z aytgin.

Qo`lingni bo`yningga bog`lab olma. Uni bir yo`la yozib ham yuborma. Yana, malomat va hasratda o`tirib qolmagin.

Albatta, Robbing rizqni kimga xohlasa, keng qilur yoki tor qilur. Albatta, U bandalaridan xabardor va ko`rguvchi Zotdir.

Bolalaringizni faqirlikdan qo`rqib o`ldirmang. Biz ularni ham, sizlarni ham rizqlantiramiz. Albatta, ularni o`ldirish katta xatodir.

Va zinoga yaqinlashmanglar. Albatta, u fohisha ish va yomon yo`ldir.

Alloh (o`ldirishni) harom qilgan jonni o`ldirmang. Magar haq ila bo`lsa, mayli. Kimki mazlum holida o`ldirilsa, uning valiyiga haq berganmiz. Bas, u o`ldirishda isrof qilmasin. Albatta, u nusrat berilgan odamdir.

Yetimning moliga, toki u balog`at yoshiga yetguncha, yaqinlashmanglar. Magar yaxshilik ila bo`lsa, mayli. Ahdga vafo qilinglar. Albatta, ahd mas'ul bo`lgan ishdir.

O`lchagan chog`ingizda to`liq o`lchang va to`g`ri tarozi ila torting. Ana o`sha yaxshidir va oqibati go`zaldir.

O`zing bilmagan narsaga ergashma! Albatta, quloq, ko`z va dil — ana o`shalar, mas'uldirlar.

Yer yuzida kibru havo ila yurma! Albatta, sen zinhor yerni teshib yubora olmaysan va zinhor bo`yda tog`larga yeta olmaysan!

Bularning barcha yomoni Robbining huzurida xush ko`rilmagandir.

Ushbular Robbing senga vahiy qilgan ba'zi hikmatlardir. Alloh bilan birga o`zga iloh qilma. Yana, jahannamga malomat qilingan va quvilgan holingda tashlanmagin.

Robbingiz sizlarga o`g`illarni xos qilib berib, farishtalarni O`ziga qiz qilib oldimi? Albatta, sizlar zo`r gapni aytmoqdasiz.

Batahqiq, Biz bu Qur'onda eslashlari uchun bayon qildik. Lekin bu ularga nafratdan o`zgani ziyoda qilmas.

Sen: «Agar, ular aytganidek, U bilan birga boshqa ilohlar bo`lganida, ular Arsh egasi tomon yo`l izlardilar», deb ayt.

U zot ular aytayotgan narsadan pok va nihoyatda oliydir.

Unga yetti osmonu yer va ulardagi kimsalar tasbih aytur. Uning hamdi ila tasbih aytmagan hech bir narsa yo`q. Lekin ularning tasbihini anglamaysizlar. Albatta, u haliym va sermag`firat Zotdir.

Qachon Qur'on qiroat qilsang, sen bilan oxiratga iymon keltirmaydiganlar orasida ko`rinmas parda qilurmiz.

Va qalblariga, uni anglamasliklari uchun, g`ilof qildik va quloqlarini kar qildik. Qachon sen Qur'onda Robbingning yolg`iz O`zini zikr qilsang, ular ortlariga o`girilib qochurlar.

Biz ular nima sababdan tinglayotganlarini, ular seni tinglayotganlarida o`zaro pichirlashayotganlarini, zolimlarning: «Sizlar sehrlangan kishiga ergashyapsiz, xolos», deganlarini ham yaxshi bilurmiz.

Ular senga qanday misol keltirganlariga nazar sol! Bas, zalolatga ketdilar va (to`g`ri) yo`lga qodir bo`lmaslar.

Ular: «Suyak va titilgan tuproq bo`lganimizdan keyin ham, yana yangidan yaratilib tiriltirilamizmi?» dedilar.

Sen:«Tosh yoki temir bo`lib olinglar.

Yoki ko`ngillaringizda katta ko`ringan boshqa biron maxluq (bo`lib olinglar)», deb ayt. Bas, ular: «Bizni kim qayta tiriltirur», derlar. Sen:«Sizlarni birinchi marta yo`qdan bor qilgan Zot», degin. Ular senga boshlarini qimirlaturlar va: «U qachon bo`lur?» derlar, Sen:«Shoyad yaqinda bo`lsa», degin.

U kunda Ul zot sizni chaqirur. Bas, siz Unga hamd ila javob berursiz va (dunyoda) faqat ozgina turganligingizni gumon qilursiz.

Bandalarimga aytgin, ular eng go`zal bo`lgan narsani aytsinlar. Albatta, shayton oralarini buzib turadir. Albatta, shayton inson uchun ochiq-oydin dushmandir.

Robbingiz sizlarni yaxshi bilguvchi Zotdir. Xohlasa, sizga rahim qilar, xohlasa sizni azoblar. Va Biz seni ular ustidan qo`riqchi qilib yuborganimiz yo`q.

Robbing osmonlaru yerdagi kimsalarni yaxshi bilguvchi Zotdir. Batahqiq, Biz ba'zi Payg`ambarlarni ba'zilaridan afzal qildik. Va Dovudga Zaburni berdik.

Sen: «Undan o`zga o`zingizcha gumon qilganlaringizni chaqiring. Bas, ular sizdan zararni kushoyish qila olishga yoki burib yuborishga molik emaslar», deb ayt.

Ana o`sha duo qilayotganlari Robbilariga vasiyla izlarlar, qaysilari yaqinroq ekanini (bilmoqchi bo`lurlar). Uning rahmatini orzu qilurlar va azobidan qo`rqurlar. Albatta, Robbingning azobi hazir bo`lishga loyiqdir.

Hech bir shahar yo`qki, Biz uni qiyomat kunidan avval halok qilguvchi bo`lmasak yoki shiddatli azob-la azoblovchi bo`lmasak. Bu, kitobda bitilgandir.

Bizni oyat-mo`'jizalarni yuborishimizdan faqat avvalgilarning ularni yolg`onga chiqarganlari man qildi. Samudga tuyani ko`z ochuvchi (mo`'jiza) qilib berdik. Bas, uning sababidan (o`zlariga) zulm qildilar. Biz oyat-mo`'jizalarni faqat qo`rqitish uchungina yuboramiz.

Biz senga: «Albatta, Robbing odamlarni ihota qilib o`rab olgandir», deganimizni esla. Biz senga ko`rsatgan narsalarni va Qur'onda la'natlangan daraxtni faqat odamlar uchun sinov qildik, xolos. Va ularni qo`rqitamiz. Bas, bu ular uchun katta tug`yondan boshqani ziyoda qilmas.

Farishtalarga: «Odamga sajda qilinglar!» deganimizda sajda qilganlarini, magar iblis qilmaganini, «Sen loydan yaratgan kimsaga sajda qilamanmi?» deganini esla.

U: «Menga xabar ber-chi, mendan ustun qilganing shumi? Agar meni qiyomat kunigacha qo`yib qo`ysang, uning zurriyotining ozginasidan boshqasini jilovlab olaman», dedi.

U zot: «Boraver, ulardan kim senga ergashsa, bas, albatta, jahannam to`liq jazoingiz bo`lur.

Ulardan kimiga kuching yetsa, ovozing ila qo`zg`at, ularning ustiga otliq va piyoda askaringni tort, ularga mollarda va bolalarda sherik bo`l va va'dalar qil», dedi. Shayton ularga g`ururdan boshqani va'da qilmas.

Albatta, Mening bandalarim ustidan sening sultoning yo`q. Robbing O`zi vakillikka kifoyadir.

Robbingiz, Uning fazlidan talab qilishingiz uchun dengizda kemani yurgizib qo`ygan Zotdir. Albatta, u sizga rahimlidir.

Qachon sizni dengizda falokat tutsa, Undan o`zga iltijo qiladiganlaringiz g`oyib bo`lur. Qachonki sizga najot berib quruqlikka chiqarsa, yuz o`girasiz. Inson o`zi kufron(i ne'mat) qilguvchidir.

Sizni quruqlikning bir tomoniga yutqazib yuborishidan yoki ustingizdan toshli shamol yuborishidan, so`ngra o`zingizga qutqaruvchi topa olmay qolishingizdan xotirjammisiz?!

Yoki sizni u(dengiz)ga yana bir marta qaytarib, ustingizdan shiddatli shamol yuborib, kufr qilgan narsangiz sababli g`arq qilib yuborishidan va siz o`zingizga Bizdan o`ch oluvchi topa olmay qolishingizdan xotirjammisiz?!

Batahqiq, Biz Bani Odamni azizu mukarram qilib qo`ydik va ularni quruqligu dengizda (ulov-la) ko`tardik hamda ularni pok narsalar ila rizqlantirdik va uni O`zimiz yaratgan ko`p narsalardan mutlaqo afzal qilib qo`ydik.

Biz barcha odamlarni o`z imomlari ila chaqiradigan kunni (esla). Kimga kitobi o`ng tomonidan berilsa, bas, ana o`shalar kitoblarini o`qirlar va ularga qilchalik zulm qilinmas.

Kim bu dunyoda ko`r-gumroh bo`lsa, u oxiratda yanada ko`r-gumroh va yanada yo`ldan adashganroq bo`ladir.

Seni Biz vahiy qilgan narsadan fitna orqali burib, Bizning sha'nimizga boshqasini uydirishingga undashlariga oz qoldi. Shunday bo`lgan taqdirda, albatta, seni do`st tutar edilar.

Agar Biz seni sobit qilmaganimizda, batahqiq, ularga bir oz bo`lsa-da, moyil bo`lishingga oz qolar edi.

Shunday bo`lgan taqdirda Biz senga hayot (azobini) ham ikki hissa, mamot (azobini) ham ikki hissa tottirgan bo`lardik. So`ngra, o`zing uchun Bizga qarshi yordamchi topa olmas eding.

Ular seni bu yerda bezovta qilib, undan seni chiqarib yuborishlariga oz qoldi. Shunday bo`lgan taqdirda, sendan keyin ular ozgina muddatdan boshqa tura olmaslar.

Bu sendan oldin yuborgan Payg`ambarlarimizning sunnatidir. Bizning sunnatimizga o`zgartirish topa olmaysan.

Quyosh og`ishidan to tun qorong`usigacha namozni to`kis ado qil. «Fajr Qur'oni»ni ham. Albatta, «fajr Qur'oni» guvohlantirilgandir.

Kechaning ba'zisida u ila bedor bo`l. Senga nofila bo`lsin. Shoyadki, Robbing seni maqtovli maqomda tiriltirsa.

Va: «Ey Robbim, meni kiradigan joyimga sodiqlik ila kiritib, chiqadigan joyimga sodiqlik bilan chiqargin va menga O`z huzuringdan yordam beruvchi quvvat ato et», degin.

Va: «Haq keldi, botil yo`q bo`ldi. Zotan, botil doimo yo`q bo`lguvchidir».

Biz Qur'onni mo`minlar uchun shifo va rahmat o`laroq nozil qilurmiz. U zolimlarga ziyondan boshqani ziyoda qilmas.

Qachon Biz insonga ne'mat ato etsak, yuz o`girur va chetga burilib, uzoqlashur. Qachon uni yomonlik tutsa, noumid bo`lur.

Sen: «Har kim o`z holicha amal qilur. Bas, Robbingiz kim to`g`ri yo`ldaligini yaxshi bilguvchidir», deb ayt.

Va sendan ruh haqida so`rarlar. Sen: «Ruh Robbimning ishidir. Sizga juda oz ilm berilgandir», deb ayt.

Agar xohlasak, senga vahiy qilgan narsalarimizni ketkazamiz. So`ngra, Bizga qarshi o`zingga vakil topa olmassan.

Magar Allohdan marhamat bo`lsagina. Albatta, Uning fazlu karami sen uchun kattadir.

«Agar insu jinlar to`planib, ushbu Qur'onga o`xshash narsa keltirmoqchi bo`lsalar, bunda ba'zilari ba'zilariga yordamchi bo`lsalar ham, unga o`xshashini keltira olmaslar», deb ayt.

Batahqiq, ushbu Qur'onda odamlarga turli misollarni bayon qildik. Bas, odamlarning ko`plari kufrdan boshqa narsadan bosh tortdilar.

Ular: «Toki bizga yerdan chashma otiltirmaguningcha, zinhor senga iymon keltirmasmiz», dedilar.

«Yoki sening xurmo va uzum bog`ing bo`lib va ularning orasidan anhorlarni otiltirib chiqarmaguningcha.

Yoki o`zing da'vo qilganingdek, ustimizdan osmonni parcha-parcha qilib tushirmaguningcha yoxud Allohni va farishtalarni oldimizga keltirmaguningcha» (senga iymon keltirmasmiz, dedilar).

«Yoki sening oltindan bezalgan uying bo`lmagunicha, yoxud osmonga ko`tarilmaguning-cha, o`sha ko`tarilishingga ham toki biz o`qishimiz uchun kitob keltirmaguningcha, ishonmaymiz», (dedilar). Sen: «Robbim pok bo`ldi. Men faqat bashar Payg`ambardan boshqa narsa emasman», degin.

Odamlarga hidoyat kelgan paytda iymon keltirishlaridan man qilgan narsa, faqat, Alloh bashardan Payg`ambar yuboradimi, deyishlari bo`ldi.

Sen: «Agar yer yuzida farishtalar xotirjam yurganlarida, ularga osmondan farishta Payg`ambar tushirgan bo`lar edik», deb ayt.

Sen: «Men bilan sizning oramizda guvohlikka Allohning O`zi kifoya qilur. Albatta, U O`z bandalaridan xabardor va ularni ko`rib turguvchi Zotdir», deb ayt.

Alloh kimni hidoyat qilsa, o`sha hidoyat topguvchidir. U kimni adashtirsa, ularga Undan o`zga zinhor valiylar topa olmassan. Ularni qiyomat kuni yuztuban, ko`r, kar, soqov hollarida to`playmiz. Ularning turar joylari jahannamdir. U qachon sokin bo`lsa, ularga olovni ziyoda qilamiz.

Ana o`sha, Bizning oyatlarimizga kufr keltirganlari va «Agar suyak va titilgan tuproq bo`lsak ham, albatta yangitdan yaratilib, qayta tiriltirilurmizmi?!» deganlari uchun jazolaridir.

Ular osmonlaru yerni yaratgan Alloh ularga o`xshashini yaratishga qodir ekanini va ular uchun shak-shubhasiz ajal belgilaganini bilmadilarmi?! Bas, zolimlar kufrdan boshqa narsadan bosh tortdilar.

Sen: «Agar sizlar Robbim rahmati xazinalariga ega bo`lsangiz ham, uni sarflashdan qo`rqib, mumsiklik qilgan bo`lar edingiz. Inson zoti, o`zi, baxil bo`lur», deb ayt.

Batahqiq, Biz Musoga to`qqizta ochiq-oydin oyat-mo`'jiza berdik. Bani Isroildan ularga u (Muso) kelgan payti(nima bo`lgani)ni so`ragin. Bas, Fir'avn unga: «Albatta, men seni, ey Muso, sehrlangansan deb o`ylayman», dedi.

U: «Anavilarni ko`zni ochguvchi qilib osmonlaru yerning Robbidan o`zga hech bir Zot tushirmaganini yaxshi bilasan. Albatta, men seni, ey Fir'avn, halok bo`lguvchisan deb o`ylayman», dedi.

Bas, ularni yerdan qo`zg`atib chiqarmoqchi bo`ldi. Shunda, Biz uni va u bilan birga bo`lganlarni jamlab g`arq qildik.

U(Fir'avn)dan so`ng Bani Isroilga: «Mana shu yerni maskan tutinglar. Bas, oxirat va'dasi kelgan chog`ida, hammangizni to`plab keltiramiz», dedik.

Uni haq ila nozil qildik va haq ila nozil bo`ldi. Biz seni faqat xushxabar berguvchi va ogohlantirguvchi etib yubordik, xolos.

Va Qur'onni odamlarga asta-sekin o`qib berishing uchun bo`lib qo`ydik va bo`lak-bo`lak qilib tushirdik.

Sen: «Unga iymon keltiringlar yoki iymon keltirmanglar — bari bir. Albatta, undan oldin ilm berilganlar u ularga tilovat qilinganda yuzlari ila sajdaga yiqilurlar», deb ayt.

Va: «Robbimiz mutlaqo pok bo`ldi. Shubhasiz, Robbimizning va'dasi amalga oshajak», derlar.

Va yuzlari ila yiqilib yig`larlar va u xokisorliklarini ziyoda qilur.

Sen: «Allohga duo qilinglar, Rohmanga duo qilinglar, qaysisiga duo qilsangiz ham, bari bir. Go`zal ismlar Unikidir», deb ayt. Namozingni juda baland ovoz ila o`qima, uni juda maxfiy ham o`qima, buning orasida bir yo`l tut.

Sen: «Hamd bo`lsin, farzand tutmagan, mulkda sherigi bo`lmagan va xorlikdan qutqarguvchi do`stga zor bo`lmagan Allohga», degin. Va Uni mutlaqo ulug`la!