47 - Muhammad - Muĥammad .

Шаьш цатешнарш а‚ Делан некъах /нах/ д1атилийнарш а − Цо дIатилина церан Iамалш (цара дуьненахь динчу диканна дуьхьал дуьненахь дикачуьнца бекхам хир бу царна, эхартахь церан Iамалаш хьесапе оьцур яц).

Ийман диллинарш а‚ дика Iамалш йинарш а‚ Мухьаммаде доссош хиллачух тешнарш а − иза церан Кхиош-кхобучуьнгара бакъдерг ду − Цо дIаийцина цаьргара церан къинош‚ тодина церан гIуллакх.

Иза ду цатешнарш тIаьхьахIуьттуш хиларна харцдолчунна‚ ийман диллинарш тIаьхьахIуьттуш хиларна шайн Кхиош-кхобучуьнгара бакъдолчунна. Иштта дāладо Дала нахана шайн масалш.

Шаьш дуьхьалкхетча цатешначаьрца − логехтоха аш уьш гIелбаллалц‚ чIагIъе буржолаш− тIаьхьа къинхетам беря дуьхьал мах оьцур− тIамо шен мохь охьабиллалц. Иза - Далла лаахьара, Цо толам лур бара царна тIехь‚ делахь а, шун цхьаберш вукхарца зерхьама /бойту Дала тIемаш/. Делан новкъахь байинарш − Цо янне а дIатилор яц церан Iамалш.

Цо тIаьхьа нисбийр бу уьш‚ тодийр ду церан гIуллакх.

Цо бухкур бу уьш ялсамани чу‚ Ша царна йовзийтина йолчу (хIоранна шена ялсаманехь хир йолу хIусам хууш).

ХIай ийман диллинарш! Аш Далла гIо дахь (Цуьнан дин ч1аг1деш)‚- Цо шуна а гIо дийр ду‚ шун ког а чIагIбийр бу.

Цатешнарш − хIаллакхилар ду царна‚ Цо дIатилина церан Iамалш.

Иза ду царна ца дийзина дела Дала охьадоссийнарг (Къуръан) − Цо дIаяйа церан Iамалш.

Уьш ца лела лаьттахула‚ ца хьовсу‚ муха хилла царал хьалхахиллачеран тIаьхье? Дала бохийра уьш. /ХIокху/ керстанашна а цунах тераниг хир ду.

Иза - Дела ийман диллинчеран гIоьнча волу дела ду‚ ткъа керстанаш − церан цхьа а гIоьнча вац.

Баккъалла а, Дала бухкур бу ийман диллинарш а‚ дика Iамалш йинарш а бошмашка‚ шайн бухахула хиш оьхуш долчу. Ткъа цатешнарш /кIеззиг/ зовкх хьоьгур ду /кху дуьненахь/‚ дуур ду бежнаша ма доу − /тIаккха жоьжахатин/ цIе ю царна чохьIайла.

Маса юрт‚ шаьш хьо шена чуьра араваьккхина хьан юьртал (Маккал) нуьцкъалō йолуш йолу‚ хIаллакйина Оха‚ ма ца хилира царна цхьа а гIоьнча!

Ша Кхиош-кхобучуьнгара билгалона тIехь верг тера ву ткъа шен Iамалан вониг шена хазйиначух‚ шайн дезаршна тIаьхьахIиттинчарах?

/Делах/ кхоьручарна хир ю аьлла йолчу ялсаманин масал: цу чохь татолаш ду /чам а‚ хьожа а/ ца хийцалучу хих а‚ шен чам ца хийцалучу шурин татолаш ду‚ молучарна чIогIа чōмехь долчу чагIаран татолаш ду‚ цIенчу мозан татолаш а ду. Царна цу чохь массо а стоьмех /стоьмаш/ бу‚ шаьш Кхиош-кхобучуьнгара гечдар а ду. Уьш (ялсаманин дай) тера буй гуттар цIергахь болчарах (жоьжахатин дайх), шайна кхахкина хи малош болчу, тIаккха цо церан чуьйраш туьйдуш болчу?

Царах хьоьга ладоьгIурш бу, шаьш хьо волчуьра āра ма бевллинехь, цара олура шайгахь Iилма долчаьрга: "ХIун элира цо (Мухьаммада) хIинца хьалха?" Уьш бу Дала шайн дегнашна тIе мухIар тоьхнарш‚ шайн дезаршна тIаьхьабевларш.

Шаьш нисбелларш а − Цо совбехира нийсачу некъаца‚ Цо делира царна /Делах/ кхерар.

Уьш хьовсур буй сахьте, иза шайна дāрах (т1екхачарах) цIеххьана? Цуьнан /цхьацца/ шартIаш ма деана. Мичара хир бу царна, иза шайна деъча, вовшашна хьехам? (Цо гIо дийр дац царна тIаккха).

Хьуна хаалахь‚ кхин дела вац ша АллахI (цхьа Дела) бен‚ гечдар дēха хьан ледарлонашна а‚ муъмин божаршна а‚ муъмин зударшна а. Дела хууш ву шун дIасаийдар /дийнахь/‚ шун чудерзар а /буса/.

Ийман диллинчара олу: "Сурат доьссинехьара". Хьукаме долу сурат доссича‚ цу чохь тIом хьахийча‚ хьуна ги шайн дегнашкахь цамгар ерш хьоьга хьоьжуш, шена вала хорша еанарг санна. Царна вунō тамедара −

МуьтIахь хилар а‚ хаза дош а (там бара цаьргара хьуна хила). ГIуллакх сацаделлачухенахь уьш Деле бакълийча − дика дара-кх царна.

Шу хила мега, шаьш /ийманах/ дIадирзича, боьханиг даржадеш лаьттахь‚ гергарлонаш хēдош?

Уьш Дала шайна неIалтаьлларш бу‚ тIаккха къора бина Цо уьш /бакъдерг ца хозуш/‚ бIаьрсаза а бина /бакъдерг ца гуш/.

Къуръанах ойла ца йо цара‚ я церан дегнашкахь дōгIанаш ду?

Баккъалла а, шаьш хьалха хиллачунна (керстаналлина) тIе юхабирзинарш шайна нийса некъ билгалбаьллчул тIаьхьа − шайтIано хаздина царна /шайн боьха гIуллакхаш/‚ цо даг чу кхуьссуш ду царна /Делан некъах д1атилар/.

Иза ду цара аларна Дала доссош дерг (Къуръāн) ца дезаш хиллачаьрга: "Тхо муьтIахь хир ду шуна цхьадолчу гIуллакхашкахь". Далла хууш ма ю церан къайленаш.

Муха /хир ду церан хьелаш/ уьш маликаша дIакхалхинчу хенахь‚ цара царна етташ яххьийх а‚ баккхийх а?

Иза ду уьш Дела оьгIазвоккхучунна тIаьхьахIиттарна‚ Иза реза хилар шайна цадезарна − тIаккха Цо дIаяйа церан Iамалш.

Шайн дегнашкахь цамгар йолчарна моьттина-те Дала цкъа а шайн мостагIалла гучуйоккхур яц?

Тхуна лиъча, Оха гайтина хир бара уьш хьуна − тIаккха хьуна бевзина хир бара уьш шайн билгалонашца. Хьуна бовзанне а бовзур бу уьш дешан аьзнашца. Дела хууш ву-кх шун Iамалш.

Оха зенне а зуьйр ду шу Тхуна шух /Делан новкъахь т1амца/ къахьоьгурш а‚ собар дийраш а бовзалц‚ Оха зуьйр ду шун хабарш а.

Баккъалла а, цатешнарш а‚ Делан некъах /нах/ д1атилинарш а‚ шайна нийса некъ билгалбаьллачул тIаьхьа элчанца мостагIалла лелинарш а − цара хIумма зен дийр ма дац Далла‚ тIаьхьа Цо дIайойур ю церан Iамалш.

ХIай ийман диллинарш! Далла муьтIахь хила‚ Делан элчанна муьтIахь хила‚ шайн Iамалш ма яйа.

Баккъалла а, цатешнарш‚ Делан некъах /нах/ дIатилинарш‚ тIаккха керста хьолехь белларш − Дала цкъа а гечдийр дац царна.

Шу ледар ма довлалаш‚ машаре /керстанаш/ ма кхайкхалаш‚ шу хьалахь /нуьцкъала/ долуш. Дела шуьца ву шуна‚ Цо эшор яц шуна шун Iамалш.

Баккъалла а, дуьненан дахар ловзар а‚ эрна хан яйара ду. Аш ийман диллахь‚ шу /Делах/ кхерахь − Цо шуна лур ю шун ял‚ доьхур дац шун даьхни а /деккъа закат даккхар бен/.

Цо шуьга /дерриг даьхни/ доьхуш делхьара‚ шуна тIевирзина и доьхуш‚ шу бIаьрмециг хир дара. Цо гучудоккхур дара /шун дегнашкахь долу Делан новкъахь харжаш яр/ цадезар (баьрмецигалла).

ХIай шаьш кхойкхуш дерш Делан новкъахь харж ян − шух бIаьрмециг (пис) верг − шена бIаьрмециг (пис) ма ву. Дела хьал долуш ма ву‚ шу пекъарш ма ду. Шу юхадовлахь /ийманах/, Цо хийцор ду шу кхечу къомаца‚ тIаккха уьш хир бац шух тера.