Alif. Laam. Ro. Ushbular ochiq-oydin kitobning oyatlaridir.

Biz uni arabiy Qur'on etib nozil qildik, shoyadki, aql ishlatsangiz.

Biz senga ushbu Qur'onda vahiy qilgan narsamiz ila eng go`zal qissani hikoya qilurmiz. Agarchi undan oldin sen bundan bexabarlardan bo`lsang ham.

Yusuf otasiga: «Ey otajonim, men o`n bitta yulduzni ham quyosh va oyni ko`rdim, ularning menga sajda qilayotganlarini ko`rdim», deganini esla.

U: «Ey o`g`ilcham, tushingni akalaringga aytmagin. Yana, ular senga biror hiyla qilmasinlar. Albatta, shayton insonga ochiq-oydin dushmandir.

Shunday qilib, Robbing seni tanlab oladi, senga tushlarning ta'birini o`rgatadi va senga va Ya'qub ahliga, xuddi otalaring Ibrohim va Is'hoqqa batamom qilganidek, O`z ne'matini batamom qilib beradi. Albatta, Robbing bilguvchi va hikmatli Zotdir», – dedi.

Batahqiq, Yusuf va uning og`a-inilarida so`rovchilar uchun oyat-ibratlar bor edi.

O`shanda ular: «Albatta, Yusuf va uning ukasi otamizga bizdan ko`ra mahbubroqlar, holbuki, biz ko`pchilikmiz. Albatta, otamiz ochiq-oydin adashuvdadir.

Yusufni o`ldiringlar yoki uzoq yerga olib borib tashlanglar, shunda otangizning yuzi sizga xoli qoladi. Bundan keyin solih qavmdan bo`lib olasizlar», – dedilar.

Ulardan bir so`zlovchi: «Yusufni o`ldirmanglar. Agar biron ish qilmoqchi bo`lsangiz, uni quduqning qa'riga tashlanglar, ba'zi yo`lovchilar olib ketadi», dedi.

Ular: «Ey otamiz, sen nega Yusufni bizga ishonmaysan? Holbuki, biz unga ixlos qiluvchilarmiz.

Ertaga uni biz bilan yubor, yeb-ichib, o`ynab keladi. Albatta, biz uni muhofaza qiluvchilarmiz», – dedilar.

U: «Uni olib ketishingiz meni xafa qiladi. Siz undan g`ofil qolsangiz, uni bo`ri yeb ketishidan qo`rqaman», – dedi.

Ular: «Agar biz ko`pchilik bo`lib turib, uni bo`ri yeb ketsa, unda biz ziyonkorlardan ekanmiz-da?!» – dedilar.

Uni olib ketib, quduq qa'riga tashlashga qaror qilganlarida, Biz unga: «Sen, albatta, ularga bu qilmishlarining xabarini berursan, o`shanda ular seni sezmaslar ham», deb vahiy qildik.

Kechqurun yig`lagan hollarida otalariga kelib:

«Ey otamiz, biz Yusufni narsalarimiz oldiga qoldirib, o`zimiz quvlashib ketsak, uni bo`ri yeb qo`yibdi. Agar rostgo`y bo`lsak ham, sen bizga ishonmassan», – dedilar.

Va uning yolg`on qonga bo`yalgan ko`ylagini keltirdilar. U: «Yo`q! Sizga havoyi nafsingiz biror ishni ziynatlab ko`rsatibdi. Endi chiroyli sabr(dan boshqa choram yo`q). Siz vasf qilayotgan narsada yordam so`raladigan Zot yolg`iz Allohning O`zi», – dedi.

Va yo`lovchilar kelib (quduqqa) suvchilarini yubordilar. Bas, u chelagini tashladi va: «Suyunchi beringlar! Bu bola-ku!» – dedi. Uni tijorat moli sifatida yashirib qo`ydilar. Zotan, Alloh ularning nima qilayotganlarini bilguvchi Zotdir.

Va uni arzon bahoga, sanoqli dirhamlarga sotdilar. Ular unga qiziqmagan edilar.

Va uni Misrda sotib olgan (odam) o`z xotiniga: «Uni yaxshilab joylashtir, shoyad, bizga manfaat bersa yoki bola qilib olsak», – dedi. Mana shunday qilib, unga tushlarning ta'birini o`rgatishimiz uchun Yusufni joylashtirib qo`ydik. Alloh O`z ishida g`olibdir. Lekin odamlarning ko`pi bilmaslar.

Voyaga yetgan vaqtida unga hukmni va ilmni berdik. Go`zal ish qilguvchilarni shunday mukofotlarmiz.

U uyida bo`lgan ayol undan nafsini xohladi. Eshiklarni berkitib: «Bu yoqqa kel!» – dedi. U: «Alloh saqlasin! Axir, u joyimni yaxshilab bergan xojam-ku! Albatta, zolimlar najot topmaslar», – dedi.

Batahqiq, xotin unga intildi. U ham, agar Robbining burhon(hujjat)ini ko`rmaganida, u(xotin)ga intilar edi. Undan yomonlik va fahsh ishlarni uzoqlashtirish uchun shunday qildik. Albatta, u Bizning muxlis bandalarimizdandir.

Eshik tomon chopishdi. Xotin uning ko`ylagini orqasidan yulib oldi. Eshik oldida u(xotin)ning xojasiga duch kelishdi. U(xotin): «Sening ahlingga yomonlik xohlaganning jazosi faqatgina qamalmoq yoki alamli azobdir», – dedi.

U: «Uning o`zi mening nafsimni xohladi», – dedi. U(xotin)ning ahlidan bir guvoh guvohlik berdi va: «Agar uning ko`ylagi old tomondan yirtilgan bo`lsa, bas, xotin rost aytibdir, u yolg`onchilardandir.

Agar uning ko`ylagi ort tomondan yirtilgan bo`lsa, bas, xotin yolg`on gapiribdir, u rostgo`ylardandir», – dedi.

Er uning ko`ylagining ort tomonidan yirtilganini ko`rgan paytda: «Albatta, bu (ish) siz xotinlarning makringizdir. Albatta, siz xotinlarning makri juda zo`rdir», – dedi.

«Ey Yusuf, sen bu ishni unut. Sen, xotin, gunohingga istig`for ayt. Albatta, sen xato qilguvchilardan bo`lding», – dedi.

Shahardagi ayollar: «Azizning xotini xizmatkorining nafsini xohlabdi. Unga juda ham muhabbat qo`yib qolgan ekan-da! Biz u(ayol)ni, albatta, ochiq-oydin adashuvda deb bilamiz», – deyishdi.

U ularning makri haqida eshitgan vaqtda, ularga odam yuborib chaqirdi. Ularga suyanib o`tiradigan joy tayyorladi. Va har birlariga pichoq berdi. So`ngra (Yusufga): «Ularning oldiga chiq!» – dedi. Uni ko`rgan chog`larida lol qoldilar, qo`llarini kesdilar. Va: «Alloh saqlasin!! Bu bashar emas! Bu karamli farishtaning o`zi-ku!» – deyishdi.

U: «Siz meni malomat qilgan narsa — shu. Ha, men undan nafsini xohladim, biroq u o`zini saqladi. Agar u mening amrimni bajarmasa, albatta qamalur va xor bo`lguvchilardan bo`lur», – dedi.

U: «Ey Robbim, ular meni chorlayotgan narsadan ko`ra men uchun qamoq mahbubroqdir, bu(ayol)larning makrini mendan O`zing nari qilmasang, ularga moyil bo`lib, johillardan bo`lib qolaman», – dedi.

Bas, Robbi uning (duosini) ijobat qilib, ularning makrini undan nari qildi. Albatta, Uning O`zi eshitguvchi va bilguvchi Zotdir.

So`ngra, oyat-alomatlarni ko`rganlaridan keyin, ularga uni bir muddat qamashlari ayon bo`ldi.

U bilan qamoqqa ikkita yigit ham kirdi. Ulardan biri: «Men tushimda sharob tayyorlab yuribman», – dedi. Boshqasi esa: «Men boshimda non ko`tarib yuribman, qush undan yemoqda», – dedi. «Bizga buning ta'birini xabar qil. Biz seni, shubhasiz, yaxshi amal qilguvchilardan, deb bilmoqdamiz».

U: «Men sizlarga rizq bo`ladigan taom kelguniga qadar uning qanday ekanining xabarini berurman. Bu ish menga Robbim ta'lim bergan narsalardandir. Chunki, men Allohga iymon keltirmaydigan va oxiratga kofir bo`lgan qavmning millati(dini)ni tark etgan odamman.

Va otalarim Ibrohim, Is'hoq va Ya'qubning millati (dini)ga ergashdim. Biz uchun Allohga biror narsani sherik qilish mumkin emas edi. Bu bizga va odamlarga Alloh bergan fazl edi. Lekin odamlarning ko`plari shukr qilmaslar.

Ey, hamzindon do`stlarim, turli-tuman Robblar yaxshimi yoki yolg`izu Qahhor Allohmi?

Sizlar undan o`zga, o`zingiz va ota-bobolaringiz nomlab olgan ismlarga, Alloh ularga biron hujjat nozil qilmagan narsalarga ibodat qilmoqdasizlar. Hukm qilish faqat Allohning O`ziga xosdir, U faqat O`zigagina ibodat qilishingizni amr etdi. Ana o`sha to`g`ri dindir. Lekin odamlarning ko`pi bilmaslar.

Ey, hamzindon do`stlarim, sizlardan biringiz xo`jasiga xamr soqiyligi qiladir. Boshqasi bo`lsa, osiladi va qushlar uning boshidan yeydir. Siz bilmoqchi bo`lgan ish bitdi», – dedi.

Va u o`zi ikkovlaridan najot topguvchi deb bilgan shaxsga: «Xo`jang huzurida meni esga ol», – dedi. Shayton unga xo`jasiga eslatishni unuttirdi. Bas, u qamoqda bir necha yil qoldi.

Podshoh: «Men tushimda yettita semiz sigirni yettita oriq sigir yeyayotganini va yettita yashil boshoqni va shuncha qurug`ini ko`rmoqdaman. Ey a'yonlar, agar tush ta'birini qiladigan bo`lsangiz, menga tushimning fatvosini bering», – dedi.

Ular: «Bu alg`ov-dalg`ov tushdir. Biz bunday tushlarning ta'birini biluvchi emasmiz», – dedilar.

Va ikkisidan najot topgani ancha muddat o`tgandan so`ng xotirlab: «Buning ta'birining xabarini sizga men beraman. Meni yuboring», – dedi.

U: «Yusuf, ey, rostgo`y zot, bizga yettita semiz sigirni yettita oriq sigir yeyayotganining va yettita yashil boshoqning va shuncha qurug`ining ta'birini ayt. Shoyadki, odamlarga qaytib borsam, ular ham bilsalar», – dedi.

U: «Ketma-ket yetti yil ziroat qilasizlar. Yig`ishtirib olgan hosilingizni boshog`ida qoldiring. Magar ozgina yeydiganingizni (qoldirmasangiz ham bo`lur).

So`ngra, undan keyin yettita shiddatli (yil) kelur, ular oldindan tayyorlab qo`yganingizni yeydilar. Magar, ozgina asrab qo`yganingizgina qolur.

So`ngra, undan keyin bir yil keladiki, unda odamlar serob qilinurlar va unda (mevalarni) siqurlar», – dedi.

Podshoh: «Uni menga keltiringlar», – dedi. Unga elchi kelgan paytda: «Xo`jang huzuriga qaytib bor va undan qo`llarini kesgan xotinlarning holi nima bo`lganini so`ra, albatta, Robbim ularning makrini bilguvchidir», – dedi.

U: «Yusufning nafsini xohlagan vaqtingizdagi ishingiz nima edi?» – dedi. Ular: «Alloh saqlasin! Biz unda biron yomonlik sezmadik», – dedilar. Azizning xotini: «Endi haqiqat zohir bo`ldi. Men uning nafsini xohladim. Albatta, u sodiqlardandir», – dedi.

Bu, men unga yo`g`ida orqasidan xiyonat qilmaganimni, albatta, Alloh xoinlarning makrini to`g`rilikka yo`llamasligini bilishi uchundir.

Va o`z nafsimni oqlamayman. Albatta, nafs, agar Robbim rahim qilmasa, yomonlikka undovchidir. Albatta, Robbim mag`firatli va bilguvchi Zotdir», – dedi.

Podshoh: «Uni menga keltiringlar, uni o`zimga xos kishilardan qilib olaman», – dedi. U bilan gaplashganda esa: «Albatta, sen bugungi kunda huzurimizda makonatli va ishonchli kishilardansan», – dedi.

U: «Meni yerning xazinalari ustiga qo`y. Albatta, men muhofaza qiluvchi va biluvchiman», – dedi.

Shunday qilib, Yusufga yer yuzida makonat berdik, uni o`zi xohlagan joyga yerlasha oladigan qildik. O`z rahmatimizni, kimni xohlasak, o`shanga muyassar eturmiz va go`zal amal qiluvchilarning ajrini zoye qilmasmiz.

Iymon keltirgan va taqvo qilganlar uchun, albatta, oxiratdagi ajr yaxshiroq bo`lur.

Yusufning og`a-inilari keldilar va uning huzuriga kirdilar. Bas, u ularni tanidi. Ular esa, uni tanimadilar.

Ularning jihozlarini yuklagan vaqtda: «Mening huzurimga ota bir iningizni olib keling. Ko`rayapsizlarmi? Men o`lchovni to`la qilmoqdaman va men eng yaxshi mezbonman.

Agar uni huzurimga olib kelmasangiz, unda sizga mening dargohimda o`lchab berish yo`q va menga yaqin ham kelmanglar», – dedi.

Ular: «Uni otasidan so`rab olib kelishga urinamiz. Biz buni, albatta, qiluvchimiz», – dedilar.

U o`z yigitlariga: «Ularning sarmoyalarini yuklari ichiga solib qo`yinglar. Shoyad, ular ahllariga borganlarida bularni tanib, qaytib kelsalar», – dedi.

Otalari huzuriga qaytib borganlarida: «Ey otamiz, bizga o`lchab berish man etildi. Biz bilan inimizni yubor, o`lchab olamiz va, albatta, biz uni muhofaza qiluvchilarmiz», – dedilar.

U: «Uni sizlarga xuddi akasini ishonganimdek ishonib topshiraymi? Allohning O`zi eng yaxshi muhofazachi va Uning O`zi rahimlilarning eng rahimligidir», – dedi.

Yuklarini ochgan paytda, sarmoyalarining o`zlariga qaytarilganini bildilar. «Ey otamiz, yana nima istaymiz? Mana, sarmoyalarimiz o`zimizga qaytarilibdi. Yana ahlimizga zod keltirurmiz, ukamizni muhofaza qilib, bir tuya ziyoda (yuk) o`lchovi olamiz. Bu ozgina o`lchovdir», – dedilar.

U: «Toki menga, albatta huzurimga qayta keltirishingiz haqida Allohdan vasiyqa bermaguningizcha, uni zinhor siz ila yubormasman. Magar (halokatga) o`ralib qolsangiz, boshqa gap», – dedi. Unga vasiyqalarini berganlarida, u: «Aytgan gaplarimizga Alloh vakildir», – dedi.

U: «Ey o`g`illarim, bitta eshikdan kirmanglar, turli eshiklardan kiringlar. Men sizlardan Allohning hech narsasini qaytara olmayman. Hukm qilish faqat Allohning O`ziga xosdir. Ungagina tavakkal qildim. Tavakkal qilguvchilar faqat Ungagina tavakkal qilsinlar», – dedi.

Otalari amr etgan tomondan kirdilar. Zotan, bu ulardan Allohning hech bir narsasini qaytara olmas edi. Magar, Ya'qubning ko`nglidagi ehtiyoj bo`lib, uni qondirdi, xolos. Albatta, u Biz ta'lim berganimiz tufayli bilim sohibi edi. Lekin ko`pchilik odamlar bilmaslar.

Yusufning oldiga kirganlarida, u inisini o`ziga yaqin joylashtirdi va: «Men akangman, ular qilgan narsalardan xafa bo`lma», – dedi.

Ularning jihozlarini hozirlagan paytda, inisining yukiga bir suv idishni solib qo`ydi. So`ngra, jarchi: «Ey, karvondagilar, sizlar o`g`ridirsizlar», deb jar soldi.

Ular (ortlaridan kelganlarga) qarab: «Nima yo`qotdingiz?» – dedilar.

Ular: «Podshohning idishini yo`qotdik. Uni keltirgan kishiga bir tuya yuk. Men unga kafilman», – dedi.

Ular: «Allohga qasamki, o`zingiz bilasiz, biz yer yuzida fasod uchun kelgan emasmiz, biz o`g`rilar bo`lgan emasmiz», – dedilar.

Ular: «Agar yolg`onchi bo`lib chiqsangiz, jazosi nima?» – dedilar.

Ular: «Uning jazosi, kimning yukida topilsa, o`shadir. Bas, uning jazosi o`shadir. Zolimni shunday jazolaymiz», – dedilar.

U inisining yukidan oldin ularning yukidan (taftish) boshladi. So`ngra, u(suv idish)ni uning yukidan chiqarib oldi. Shunday qilib, Yusuf foydasiga hiyla qildik. U, podshohning dini bo`yicha inisini olib qola olmas edi. Magar, Alloh xohlasagina, bo`lishi mumkin edi. Kimni xohlasak, o`shaning darajasini ko`taramiz. Har bir ilm egasi ustidan biluvchi bor.

Ular: «Agar bu o`g`irlagan bo`lsa, bundan oldin uning akasi ham o`g`irlagan edi», – dedilar. Yusuf buni ko`ngliga tugib qo`ydi, ularga oshkor qilmadi. U: «O`zingiz yomonroq turumdasiz. Alloh siz vasf qilayotgan narsani yaxshi bilguvchi Zotdir», – dedi.

Ular: «Ey Aziz, buning katta yoshli chol otasi bor. Bas, birimizni uning o`rniga ol. Biz sening yaxshilik qiluvchilardan ekanligingni ko`rmoqdamiz», – dedilar.

U: «Narsamizni huzuridan topgan odamdan boshqani olib qolishimizdan Alloh saqlasin. Aks holda, albatta, zolimlardan bo`lib qolamiz», – dedi.

Undan umidni uzgan chog`larida, chetga chiqib, xufyona maslahat qildilar. Kattalari: «Otangiz sizdan Alloh nomi bilan vasiyqa olganini va bundan oldin Yusuf haqida qilgan aybingizni bilmaysizlarmi?! Men toki otam menga izn bermaguncha yoki Alloh hukm chiqarmaguncha bu yerdan qimirlamasman. U, hukm chiqaruvchilarning eng yaxshisidir.

Otangiz oldiga qaytinglar, bas, unga:«Ey otamiz, haqiqatda o`g`ling o`g`rilik qildi. Biz faqat o`zimiz bilgan narsaga guvohlik berdik, xolos. Biz g`aybni biluvchi emas edik.

Biz bo`lgan shahardan so`ra va u yerda biz uchragan karvondan so`ra, biz, albatta, rostgo`ylardanmiz, denglar», dedi.

U: «Yo`q, sizga havoyi nafsingiz bir ishni yaxshi ko`rsatmish. Bas, chiroyli sabr (qilaman). Shoyadki, Alloh ularning hammasini huzurimga jamlab keltirsa. Albatta, Uning O`zi bilguvchi va hikmatli Zotdir», dedi.

Va ulardan yuz o`girdi hamda: «Oh, Yusuf!» deb ko`zlariga oq tushdi. Bas, u dardini yutuvchidir.

Ular: «Allohga qasamki, toki madordan ketguningcha yoki halok bo`luvchilardan bo`lguningcha, Yusufni zikr qilaverasan», dedilar.

U: «Albatta, men dardu hasratimdan faqat Allohning O`ziga shikoyat qilmoqdaman va Allohdan siz bilmagan narsani bilurman.

Ey o`g`illarim, boringlar, Yusufni va uning ukasini yaxshilab izlanglar, Allohning rahmatidan noumid bo`lmanglar. Haqiqatan, Allohning rahmatidan faqat kofir qavmlargina noumid bo`lurlar», dedi.

Uning huzuriga kirganlarida: «Ey Aziz, bizni va ahlimizni zarar tutdi va arzimagan sarmoya keltirdik. Bas, bizga o`lchovni to`liq qilib ber va sadaqa ham ber. Alloh, albatta, sadaqa qiluvchilarni mukofotlaydir», dedilar.

U: «Johillik paytingizda Yusufga va uning inisiga nima qilganlaringizni bilasizlarmi?» – dedi.

Ular: «E-e, hali sen Yusufmisan?!» – dedilar. U: «Men Yusufman, mana bu inim. Alloh bizga marhamat ko`rsatdi. Haqiqatan, kim taqvo va sabr qilsa, Alloh, albatta, go`zal ish qiluvchilarning ajrini zoye qilmagay», dedi.

Ular: «Allohga qasamki, haqiqatan, Alloh seni bizdan ustun qildi. Biz esa, xatokorlardan bo`ldik», dedilar.

U: «Bugungi kunda sizlarni ayblash yo`q. Sizlarni Alloh mag`firat qilgay. U rahim qilguvchilarning rahimlirog`idir», dedi.

«Mening mana bu ko`ylagimni olib borib, otamning yuziga tashlangiz, ko`zi ochilur. So`ngra, ahlingiz ila jam bo`lib huzurimga kelinglar».

Karvon yo`lga chiqqan vaqtda otalari: «Meni aqldan ozgan demanglar-u, albatta, men Yusufning hidini sezmoqdaman», dedi.

Ular: «Allohga qasamki, sen eski adashuvingdasan», dedilar.

Xushxabarchi kelgan chog`ida, u(ko`ylak)ni uning yuziga tashlaganida, yana ko`radigan bo`ldi. U: «Sizlarga men Allohdan sizlar bilmaydigan narsani bilaman, demaganmidim?!» – dedi.

Ular: «Ey otamiz, gunohlarimiz uchun istig`for ayt. Albatta, biz xatokorlardan bo`lgan ekanmiz», dedilar.

U: «Sizlar uchun Robbimga hali istig`for ayturman. Albatta, Uning O`zi mag`firat qilguvchi va rahimli Zotdir», dedi.

Yusuf huzuriga kirgan chog`larida u otasi va onasini o`ziga yaqinlashtirdi va: «Allohning xohishi ila Misrga omonlikda kiringlar!» – dedi.

Ota-onasini taxtga ko`tardi. Ular unga sajda qilib yiqildilar. U: «Ey otajon, bu avval ko`rgan tushimning ta'biridir, Robbim uni haqqa aylantirdi. Darhaqiqat, U menga yaxshilik qildi. Meni qamoqdan chiqardi. Shayton men bilan akalarimning orasini buzgandan so`ng, sizlarni biyobondan olib keldi. Albatta, Robbim nimani xohlasa, o`shanga latiyfdir. Albatta, Uning O`zi bilguvchi va hikmatli Zotdir», dedi.

«Ey Robbim, haqiqatan, menga mulk berding va menga tushlarning ta'birini o`rgatding. Ey osmonlaru yerni yaratgan Zot! Sen dunyoyu oxiratda mening valiyimsan. Meni musulmon holimda vafot ettirgin va solihlarga qo`shgin.»

Bu g`ayb xabarlardan bo`lib, uni senga vahiy qilmoqdamiz. Ular makr qilib, ishlari haqida gap biriktirganlarida oldilarida bo`lmagan eding.

Odamlarning ko`plari, garchi sen juda qiziqsang ham, mo`min emaslar.

Sen ulardan buning uchun ajr ham so`ramaysan. U faqat olamlar uchun eslatma, xolos.

Ular osmonlaru yerdagi qanchadan-qancha oyat-belgilar qarshisidan yuz o`girgan hollarida o`tadilar.

Ko`plari esa, Allohga mushrik bo`lgan hollaridagina iymon keltiradilar, xolos.

Ular o`zlariga Allohdan qamrab oluvchi azob kelishidan yoki sezmay turganlarida qiyomat nogahon kelib qolishidan omondamilar?!

Sen: «Bu — mening yo`limdir. Men Allohga bilib — ishonch ila chaqiraman va menga ergashganlar ham. Alloh pokdir. Va men mushriklardan emasman», deb ayt.

Biz sendan ilgari ham faqat shahar ahlidan er kishilarga vahiy yuborganmiz. Yer yuzida yurib, o`zlaridan oldingilarning oqibati nima bo`lganiga nazar solmaydilarmi? Albatta, oxirat diyori taqvo qiladiganlar uchun yaxshiroqdir. Aql yuritmaydilarmi?!

Hattoki Payg`ambarlar noumid bo`lib, o`zlarini yolg`onchiga chiqarilganlar, deb gumon qilib qolganlarida, ularga Bizning nusratimiz keladi. Bas, Biz xohlaganlarga najot berilur. Jinoyatchi qavmlardan Bizning azobimiz qaytarilmas.

Batahqiq, ularning qissalarida aql egalari uchun ibrat bor edi. Bu (Qur'on) to`qima gap emas, lekin o`zidan oldin kelganning tasdig`i va barcha narsaning tafsiloti, hidoyat hamda iymon keltirganlar uchun rahmatdir.