37 - Those who set the Ranks - Aş-Şāffāt
(پنھنجي پالڻھار وٽ) قطار ڪري صفن ٻڌڻ وارن (ملائڪن) جو قسم آھي.
پوءِ جھڻڪ ڏيئي (شيطانن) کي ڌمڪائڻ وارن (ملائڪن) جو قسم آھي.
پوءِ (قرآن) پڙھڻ واري جماعت جو قسم آھي.
ته اوھان جو معبُود ھڪڙو (ئي) آھي.
(جو اُھو) آسمانن ۽ زمين جو ۽ جيڪي اُنھن ٻنھي جي وچ ۾ آھي تنھن جو پالڻھار آھي ۽ (اُھو) اُڀرڻ (۽ لَھڻ) وارن طرفن جو (به) پالڻھار آھي.
بيشڪ اسان دُنيا جي آسمانن کي تارن جي سونھن سان سينگاريو.
۽ سڀڪنھن سرڪش شيطان کان (انھيءَ) کي نگاھ رکيوسون.
ته (شيطان) مَلَاءِ الۡاَعۡلىٰ ڏانھن ڪن ڏيئي (ڳالھيون) نه ٻڌن ۽ سڀڪنھن طرف کان (اُنھن ڏانھن) اُماڙيون اُڇلبيون آھن.
(اُنھن جي) تڙڻ لاءِ ۽ اُنھن لاءِ ھميشه جو عذاب آھي.
پر جنھن (چوريءَ ڪن ڏئي مَلَاءِاَعۡلىٰ جي ڳالھين مان ڪنھن ڳالھ کي) جھٽيو تنھن جي پوئتان ٻرندڙ اُماڙي پوندي آھي.
پوءِ کانئن پُڇ ته اُھي پيدا ڪرڻ ۾ تمام مشڪل آھن ڇا يا (ذڪر ڪيل شيون) جن کي اسان بڻايو آھي؟ بيشڪ اسان کين چيڪيءَ مٽيءَ مان بڻايو.
بلڪ (ڪافرن جي حال کان) عجب ڪيئي ۽ اُھي ٺـٺوليون ڪندا آھن.
۽ جڏھن سمجھائبو اٿن (تڏھن) نه سمجھندا آھن.
۽ جڏھن (ھو) ڪا نشاني ڏسن (تڏھن) ٺـٺوليون ڪندا آھن.
۽ چوندا آھن ته ھيءُ (قرآن) رڳو پڌرو جادو آھي.
ھان جڏھن مرنداسون ۽ مٽي ۽ ھڏا ٿينداسون (تڏھن) اسين وري (جيئرا ٿي) کڙا ٿينداسون ڇا؟
اسان جا اڳيان پيءُ ڏاڏا به (اٿاربا) ڇا؟
چؤ ته ھائو (اُٿاربا) حالانڪ اوھين خوار ھوندؤ.
پوءِ اُھو (کڙو ٿيڻ) رڳو ھڪ سخت جھڻڪار ھوندي پوءِ اُھي اُتي جو اُتي ڏسڻ لڳندا.
۽ چوندا ته ھيء ارمان اسان لاءِ ھي بدلي (وٺڻ) جو ڏينھن آھي.
(چئبن ته) نبيري جو ڏينھن جنھن کي اوھين ڪوڙو ڀائيندا ھيؤ سو ھي آھي.
(چئبو ته اي ملائڪو) ظالمن کي ۽ سندن سنگتين کي ۽ جن کي الله کانسواءِ پوڄيندا ھوا
تن کي گڏ ڪريو پوءِ کين دوزخ جي واٽ ڏانھن ڏس ڏيو.
۽ کين ترسايو جو بيشڪ کانئن پڇبو.
(ته) اوھان کي ڇا (ٿيو) آھي جو ھڪ ٻئي جي مدد نٿا ڪريو؟
بلڪ اُھي اڄ ڪنڌ نوائيندڙ آھن.
۽ ڪي ڪن ڏانھن مھاڙ ڪري ھڪ ٻئي کان پڇڻ لڳندا.
(ماڻھو پنھنجن سردارن کي) چوندا ته بيشڪ اوھين (گمراھ ڪرڻ لاءِ) سڄي (۽ کٻي) پاسي کان اسان وٽ ايندا ھُيؤ.
(سردار) چوندا ته (نه!) بلڪ اوھين پاڻ مُسلمان نه ھُيؤ.
۽ اوھان تي اسان جو ڪو زور نه (ھلندو) ھو، بلڪ (اوھين) پاڻ حد کان لنگھيل قوم ھُيؤ.
پوءِ اسان تي اسان جي پالڻھار جو چوڻ ثابت ٿيو ته بيش اسين (عذاب) چکندڙ ھُجون.
پوءِ اوھان کي گمراھ ڪيوسون جو بيشڪ اسين (پاڻ) به گمراھ ھواسون.
پوءِ بيشڪ اُھي اُنھيءَ ڏينھن عذاب ۾ ھڪ ٻئي سا گڏ شريڪ ھوندا.
بيشڪ اسين ڏوھارين سان اھڙي طرح ڪندا آھيون.
بيشڪ اُھي (اھڙا) ھوا جو جڏھن کين چئبو ھو ته الله کانسواءِ (ٻيو) ڪو عبادت جو لائق نه آھي (تڏھن) وڏائي ڪندا ھوا.
۽ چوندا ھوا ته اسان ھڪ چريي شاعر جي (چوڻ) تي پنھنجن معبودن کي ڇڏينداسون ڇا؟
بلڪ (پيغمبر ﷴ ﷺ) سچ (يعني قرآن) آندو ۽ (سڀني) پيغمبرن کي سچو ڄاتائين.
بيشڪ اوھين ڏکوئيندڙ عذاب (جو مزو) چکڻ وارا آھيو.
۽ جيڪي ڪندا ھئو تنھن کانسواءِ (ٻيو) ڪو بدلو نه ڏبؤ.
پر الله جا خاص ٻانھا (عذاب کان بچندا).
اُنھن لاءِ روزي مُقرّر (ٿيل) آھي.
(قسمين) ميوا، ۽ اُھي عزت وارا آھن.
نعمت وارن باغن ۾.
تختن تي ھڪ ٻئي جي آمھون سامھون ويٺل ھوندا.
وھندڙ شراب جو پيالو مٿن پيو ڦيرائبو.
جو (بلڪل) اڇو پيئندڙن لاءِ مزيدار ھوندو.
نڪي منجھس مٿي جي ڦيري ھوندي ۽ نڪي اُھي کانئس نشي وارا ٿيندا.
۽ وڏين اکين واريون ھيٺ نھاريندڙيون (زالون) وٽن ھونديون.
ڄڻڪ اُھي (حورون) ڍَڪيل آنا آھن.
پوءِ ڪي (ماڻھو) ڪن ڏانھن مھاڙ ڪري ڪري ھڪ ٻئي کان پڇڻ لڳندا.
منجھانئن ڪو چوندڙ چوندو ته بيشڪ (دنيا ۾) منھنجو ھڪ سنگتي ھو.
جو چوندو ھو ته تون (قيامت جو) مڃيندڙ ٿيو آھين ڇا؟
ھا جڏھن مرنداسون ۽ مٽي ۽ ھڏا ٿينداسون (تڏھن) اسان کي بدلو ڏنو ويندو ڇا؟
(وري اُھو) چوندو ته اوھين (به دوزخين کي) ڏسو ٿا ڇا؟
پوءِ (پاڻ) جھاتي پائيندو ته اُھو (سنگتي) دوزخ جي وچ ۾ ڏسندو.
چوندو ته الله جو قسم ته تو مونکي ذري گھٽ ھلاڪ ٿي ڪيو.
۽ جيڪڏھن منھنجي پالڻھار (جو مون تي) فضل نه ٿئي ھا ته بيشڪ آءٌ (به عذاب ۾) حاضر ڪيلن مان ھجان ھا.
بيشڪ اسين نڪي (ھاڻي وري) مرڻ وارا آھيون.
(اھو) رڳو اسان جو پھريون مرڻ ھو (جو ٿي چڪو) ۽ نڪي عذاب ڪيل آھيون.
بيشڪ اِھا وڏي مراد ماڻڻ آھي.
اھڙي (نعمت) لاءِ ڀلي ته عمل ڪندڙ عمل ڪن.
ڀلا اِھا (بيان ڪيل نعمت) مھمانيءَ طور ڀلي آھي يا ٿوھر جو وڻ؟
بيشڪ اسان اِن (وڻ) کي ظالمن جي لاءِ عذاب ٺھرايو آھي.
بيشڪ اِھو ھڪ وڻ آھي جو دوزخ جي تري ۾ پيدا ٿيندو آھي.
اُن جا گوشا ڄڻڪ شيطانن جون سِسيون آھن.
پوءِ بيشڪ دوزخي اُن مان کائيندا پوءِ منجھانئس پيٽ ڀريندا.
وري اُنھن لاءِ اُن (کاڄ) تي ٽھڪندڙ پاڻيءَ جي ملاوت ھوندي.
وري بيشڪ کائڻ پيئڻ کانپوءِ سندن موٽڻ دوزخ ڏانھن ھوندو.
بيشڪ اُنھن پنھنجن پيءُ ڏاڏن کي گمراھ ڏٺو.
تنھنڪري اُھي (به) سندن پيرن تي ڊوڙن ٿا.
۽ بيشڪ کانئن اڳ اڳين مان گھڻا گمراھ ٿيا ھوا.
۽ بيشڪ منجھن ڊيڄاريندڙ موڪليا ھواسون.
پوءِ نھار ته ڊيڄاريلن جي پڇاڙي ڪئن ٿي؟
پر الله جا خاص ٻانھا (انھن جي پڇاڙي چڱي ٿي).
۽ بيشڪ نوح اسان کي سڏيو پوءِ چڱا (دُعا کي) قبول ڪندڙ آھيون.
۽ کيس ۽ سندس (تعلق وارن) ماڻھن کي وڏي مصيبت کان بچايوسون.
۽ (فقط) سندس اولاد کي ئي باقي رھندڙ ڪيوسون.
۽ پوين ۾ اُن لاءِ (چڱي يادگيري) ڇڏي سون.
ساري جَڳ ۾ نوح تي شال سلام ھجي.
بيشڪ اسين ڀلارن کي اھڙي طرح بدلو ڏيندا آھيون.
بيشڪ اُھو اسان جي مؤمنن ٻانھن مان آھي.
وري ٻـين کي ٻوڙيوسون.
۽ بيشڪ نوح جي پيروري ڪندڙن مان ابراھيم ھو.
(ياد ڪر) جڏھن (ھو) پنھنجي پالڻھار وٽ سالم دِل سان آيو.
(ياد ڪر) جڏھن پنھنجي پيءُ ۽ پنھنجي قوم کي چيائين ته اوھان ڇاکي پوڄيندا آھيو؟
الله کانسواءِ ھٿرادو ٺھيل معبودن کي گھرو ٿا ڇا؟
پوءِ جھانن جي پالڻھار بابت اوھان جو ڪھڙو گُمان آھي؟
پوءِ تارن ۾ ھڪ ڀيرو چتائي ڏٺائين.
پوءِ چيائين ته آءٌ بيمار ٿيندس.
پوءِ کانئس پُٺي ڏيئي ڦِريا.
پوءِ سندن معبودن ڏانھن منھن ڪيائين ته اوھين ڇونه ٿا کائو؟
اوھان کي ڇا (ٿيو آھي) جو نه ٿا ڳالھايو؟
پوءِ سڄي ھٿ (يعني زور) سان مٿن ڏاڍا ڌَڪ ھڻڻ لڳو.
پوءِ (قوم وارا) ڏانھس ڊوڙندا سامھون آيا.
(کين) چيائين ته جنھن کي اوھين (پاڻ) گھَڙيندا آھيو تنھن کي ڇو پوڄيندا آھيو؟
ھن ھوندي جو الله اوھان کي ۽ جيڪي اوھين ڪريو ٿا تنھن کي پيدا ڪيو.
(ھڪ ٻئي کي) چيائون ته ابراھيم لاءِ اڏاوت اڏيو پوءِ کيس (باھ جي) آڙاھ ۾ اُڇليو.
پوءِ ساڻس فريب ڪرڻ جو ارادو ڪيائون پوءِ کين تمام زير ڪيوسون.
۽ ابراھيم چيو ته بيشڪ آءٌ پنھنجي پالڻھار ڏانھن وڃڻ وارو آھيان (اھو) سگھوئي مون کي واٽ ڏيکاريندو (جتي سندس رضا ھوندي).
اي منھنجا پالڻھار صالحن مان (ڪو پُٽ) مون کي عطا ڪر.
پوءِ کيس ھڪ حليمت واري نينگر جي خوشخبري ڏني سون.
پوءِ جڏھن ساڻس گڏ ڊوڙڻ (واريءَ عمر) کي پھتو (تڏھن ابراھيم) چيو ته اي منھنجا پُٽڙا بيشڪ آءٌ ننڊ ۾ ڏسان ٿو ته آءٌ توکي ڪُھان ٿو پوءِ تون نظر ڪر ته تنھنجي دل ۾ ڇا ٿو اچي؟ چيائين ته اي مُنھنجا ابا جنھن ڪم جو توکي حُڪم ڏنو وڃي ٿو سو ڪر جيڪڏھن الله گھريو ته مون کي صبر ڪرڻ وارن مان لھندين.
پوءِ جڏھن ٻنھي حُڪم مڃيو ۽ ابراھيم (پنھنجي) پُٽ کي پيشانيءَ ڀر ليٽايو.
۽ کيس سڏيوسون ته اي ابراھيم.
بيشڪ تو خواب کي سچو ڪيو، بيشڪ اسين ڀلارن کي اھڙي طرح بدلو ڏيندا آھيون.
بيشڪ اِھا پڌري پرک آھي.
۽ ذُبح جي وڏي جانور سان اُن جو عوض ڏنوسون.
۽ پوين ۾ (چڱي ساراھ) اُن لاءِ ڇڏي سون.
ابراھيم تي شال سلام ھجي.
ڀلارن کي اھڙي طرح بدلو ڏيندا آھيون.
بيشڪ اُھو اسان جي مؤمنن ٻانھن مان آھي.
۽ کيس اسحٰق جي خوشخبري ڏني سون جو صالحن مان ھڪڙو نبي آھي.
۽ ابراھيم تي ۽ اسحٰق تي برڪت نازل ڪئي سون، ۽ ٻنھي جي اولاد مان ڪي چڱا آھن ۽ ڪي پاڻ تي پڌرو ظلم ڪندڙ آھن.
۽ بيشڪ موسىٰ ۽ ھارون تي احسان ڪيوسون.
۽ کين ۽ سندن قوم کي وڏي سختيءَ کان بچايوسون.
۽ کين مدد ڏني سون پوءِ اُھي غالب رھيا.
۽ کين پڌرو ڪتاب ڏنوسون.
۽ کين سِڌي رستي لاتوسون.
۽ پوين ۾ (چڱي ساراھ) انھن لاءِ ڇڏي سون.
مُوسىٰ ۽ ھارون تي شال سلام ھجي.
بيشڪ اسين ڀلارن کي اھڙيءَ طرح بدلو ڏيندا آھيون.
بيشڪ اُھي (ٻئي) اسان جي مؤمن ٻانھن مان آھن.
۽ بيشڪ الياس پيغمبرن مان ھو.
جڏھن پنھنجي قوم کي چيائين ته (الله کان) ڇونه ڊڄندا آھيو؟
ڇو بَعل کي پوڄيندا آھيو ۽ تمام چڱي خلقيندڙ کي ڇڏيندا آھيو؟
(جو) الله اوھان جو پالڻھار ۽ اوھان جي اڳين پِين ڏاڏن جو پالڻھار آھي.
پوءِ کيس ڪوڙو ڀانيائون تنھنڪري اُھي بيشڪ (دوزخ ۾) حاضر ڪيل آھن.
پر الله جا خاص ٻانھا (ڇٽل آھن).
۽ پوين ۾ (چڱي ساراھ) اُن لاءِ ڇڏي سون.
الياس تي شال سلام ھجي.
بيشڪ اسين ڀلارن کي اھڙي طرح بدلو ڏيندا آھيون.
بيشڪ اُھو اسان جي مؤمن ٻانھن مان آھي.
۽ بيشڪ لُوط پيغمبرن مان ھو.
(ياد ڪر) جڏھن اُن کي ۽ سندس مڙني گھر وارن کي بچايوسون.
سواءِ ھڪڙي ڪراڙي زال جي جا پُٺ تي رھندڙن مان ٿي.
وري (ھنن) ٻـين کي ھلاڪ ڪيوسون.
۽ بيشڪ اوھين انھن (جي ڳوٺن) وٽان صبح جو لنگھندا آھيو.
۽ رات جو (به) پوءِ ڇونه سمجھندا آھيو؟
۽ بيشڪ يُونس پيغمبرن مان ھو.
جڏھن (ھو) ڀريل ٻيڙيءَ ڏانھن ڀڳو.
پوءِ (ٻيڙي وارن سان) پُکو وڌائين ته (پاڻ) پُکي پيلن مان ٿيو.
پوءِ کيس مڇي ڳھي وئي ۽ اُھو (اھڙو ڪم ڪندڙ ھو جو) ملامت جو لائق ھو.
پوءِ اُھو جيڪڏھن تسبيح چوندڙن مان نه ھجي ھا.
ته اُنھي ڏينھن تائين جنھن ۾ (ماڻھو) اُٿارجن اُن جي پيٽ ۾ رھي ھا.
پوءِ کيس صاف پَٽ ۾ اُڇليوسون ۽ اُھو بيمار ھو.
۽ مٿس وڻ ڪدوءَ (جي قِسم) مان ڄمايوسون.
۽ کيس (ھڪ) لک يا (اُن کان) وڌيڪ (ماڻھن) ڏانھن موڪليوسون.
پوءِ انھن ايمان آندو پوءِ ھڪ وقت تائين کين فائدو ڏنوسون.
پوءِ (اي پيغمبر) اُنھن (يعني مشرڪن) کان پُڇ ته تنھنجي پالڻھار کي ڌيئر آھن ڇا يا کيس پُٽ آھنئ
يا ملائڪن کي زالون بڻايوسون ۽ اُھي (اُن وقت) حاضر ھوا.
خبردار ھُجو (ته) بيشڪ اُھي پنھنجي (ھٿرادو ٺھيل) ڪوڙ مان چوندا آھن.
ته الله (اولاد کي) ڄڻيو آھي ۽ اُھي ڪوڙا آھن.
پٽن کان ڌيئر پسند ڪيائين ڇا؟
اوھان کي ڇا ٿيو آھي، ڪيئن نبيرو ڪندا آھيو؟
(اوھين) ڇونه ڌيان ڪندا آھيو؟
يا اوھان کي ڪا پڌري حُجّت آھي؟
جيڪڏھن اوھين سچا آھيو ته پنھنجو ڪتاب آڻيو.
۽ (ڪافرن) الله ۽ جِنن جي وچ ۾ مائٽي مُقرر ڪئي، ۽ بيشڪ جِنن ڄاتو آھي ته اُھي (قيامت ۾ حساب لاءِ) حاضر ڪيا ويندا.
(ڪافر) جيڪي بيان ڪندا آھن تنھن کان الله پاڪ آھي.
پر الله جا خاص ٻانھا (انھن جو چوڻ سچو آھي).
پوءِ (اي ڪافرؤ) بيشڪ اوھين ۽ جن (بتن) کي پوڄيندا آھيو.
اوھين (سڀئي) اُن (يعني ڪوڙن معبُودن جي عبادت) لاءِ گمراھ ڪرڻ وارا نه آھيو.
پر اُنھن کي جيڪو (پاڻ) دوزخ ۾ گھڙڻ وارو آھي.
۽ (ملائڪ چوندا آھن ته) اسان مان اھڙو آھي ئي ڪونه جنھن لاءِ (عبادت جي) ھڪ جاءِ ٺھرايل نه آھي.
۽ بيشڪ اسين صِف ٻَڌڻ وارا آھيون.
۽ بيشڪ اسين تسبيح چوڻ وارا آھيون.
۽ بيشڪ (عرب جا ڪافر) چوندا ھوا.
ته جيڪڏھن اسان وٽ پھرين جو احوال ھجي ھا.
ته ضرور الله جا خاص ٻانھا ٿيون ھا.
وري اُن (يعني قرآن) جا مُنڪر ٿيا پوءِ سِگھوئي (ڪفر جي پڄاڻي) ڄاڻندا.
۽ بيشڪ پنھنجن ٻانھن پيغمبرن لاءِ اسان جو وعدو اڳي ئي ٿي چڪو..
ته بيشڪ اُھي (اسان جا پيغمبر) ئي فتح مند آھن.
۽ بيشڪ اسان جو لشڪر ئي غالب آھي.
پوءِ کانئن ھڪ وقت تائين منھن موڙ.
۽ کين ڏسندو رھ پوءِ اُھي به سگھوئي ڏسندا.
(ھي ڪافر) اسان جو عذاب جلد گھرندا آھن ڇا؟
پوءِ جڏھن سندن (گھرن جي) اڱڻن ۾ (عذاب) لھندو تڏھن ڊيڄاريلن جو صُبح بڇڙو ٿيندو.
۽ کانئن ھڪ وقت تائين مُنھن موڙ.
۽ ڏسندو رھ پوءِ اُھي به سگھوئي (نتيجو) ڏسندا.
تنھنجو پالڻھار پاڪ آھي جيڪي (اِھي ڪافر) بيان ڪندا آھن تنھن کان (اُھو) عزّت وارو آھي.
۽ (الله جي) پيغمبرن تي شال سَلام ھجي.
۽ جھانن جي پالڻھار الله کي ئي سڀ ساراھ جڳائيندي آھي.