Toha.

Senga Qur'onni badbaxt bo`lishing uchun nozil qilganimiz yo`q.

Magar qo`rqqan kimsalarga eslatma bo`lishi uchun.

U, yerni va yuksak osmonlarni yaratgan Zotdan nozil bo`lgandir.

U — Rohman (Zoti va ulug`ligiga munosib ravishda) Arshga ko`tarildi.

Osmonlardagi narsalaru yerdagi narsalar, ularning orasidagi narsalaru yer ostidagi narsalar Unikidir.

Sen agar so`zda ovozingni yuksaltirsang ham. Bas, albatta, U sirni ham, maxfiyni ham bilguvchidir.

Alloh — Undan boshqa ibodatga sazovor iloh yo`q Zotdir. Go`zal ismlar Unikidir.

Senga Musoning xabari keldimi?

U, olovni ko`rgan chog`ida o`z ahliga: «Turib turinglar, men olovni ko`rdim, shoyad, sizga undan cho`g` keltirsam yoki olov boshida yo`l ko`rsatuvchini topsam», dedi.

Bas, u(olov)ga kelganida, nido qilindi: «Ey Muso.

Albatta, Men O`zim sening Robbingdirman. Kavushlaringni yech. Chunki, sen muqaddas Tuvo vodiysidasan».

Men seni ixtiyor qilib oldim. Vahiy qilinadigan narsaga quloq os.

Albatta, Men O`zim Allohdirman. Mendan o`zga iloh yo`q. Bas, Menga ibodat qil va Meni zikr etish uchun namozni to`kis ado et.

Albatta, soat (qiyomat) kelguvchidir. Har bir jon sa'yi-harakatiga yarasha jazo olishi uchun uni maxfiy tuturman.

Unga iymon keltirmaydiganlar va havoyi nafsiga ergashganlar seni hargiz undan to`smasinlar. U holda halok bo`lasan.

Ey Muso, qo`lingdagi nima?»

U: «Bu asoimdir, unga suyanaman, u bilan qo`ylarimga (barg) qoqib beraman va unda mening boshqa ishlarim bor», dedi.

U: «Ey Muso, uni tashla», dedi.

Bas, uni tashladi. Birdan u (aso) ilon bo`lib yura boshladi.

U zot: «Uni ol, qo`rqma. Biz uni avvalgi holiga keltiramiz.

Qo`lingni qo`ltig`ingga tiq, yomonliksiz oppoq bo`lib chiqadir. Bu boshqa bir mo`'jizadir.

Biz senga buyuk mo`'jizalarimizni ko`rsatish uchun (shunday qildik).

Sen Fir'avnga bor, chunki, u tug`yonga ketdi», dedi.

U: «Ey Robbim, mening qalbimni keng qil.

Mening ishimni oson qil.

Tilimdagi tugunni yechgin.

So`zimni anglasinlar.

Menga o`z ahlimdan bir vazir qilib ber.

Og`am Horunni.

U bilan belimni quvvatla.

Uni ishimga sherik ayla.

Senga ko`p tasbih aytishimiz uchun.

Va Seni ko`p zikr qilishimiz uchun.

Albatta, Sen O`zing bizni ko`rib turuvchi eding», dedi.

U zot: «Ey Muso, senga so`raganing berildi.

Batahqiq, Biz senga boshqa marta ham ne'mat bergan edik.

O`shanda onangga ilhom qilinadigan narsani ilhom qilib.

«Uni tobutga sol, uni esa, daryoga tashla. Daryo uni sohilga otsin. Uni Mening dushmanim va uning dushmani oladi», dedik. Va senga O`zimdan muhabbat soldim. Buni Mening ko`z oldimda yetishtirilishing uchun (qildim).

O`shanda opang yurib borib: «Uni kafillikka oladiganlarga dalolat qilaymi?» – degan edi. Bas, Biz seni ko`zi quvonishi va xafa bo`lmasligi uchun onangga qaytardik. Va bir jonni o`ldirding. Bas, Biz seni g`amdan qutqardik va turli sinovlar ila sinadik. So`ngra, Madyan ahli ila yillarcha qolding va taqdirga binoan kelding, ey Muso!

Men seni O`zim uchun tanladim.

Sen va og`ang mo`'jizalarimni olib boringlar va Meni zikr etishda sustkashlik qilmanglar.

Fir'avnga boringlar! Chunki, u tug`yonga ketdi.

Bas, unga yumshoq so`z aytinglar. Shoyad, eslasa yoki qo`rqsa».

Ikkovlari: «Ey Robbimiz, biz uning tezda bizga yomonlik qilishidan yoki haddan oshishidan qo`rqamiz», dedilar.

U zot: «Qo`rqmanglar! Albatta, Men sizlar bilanman, eshitaman va ko`raman.

Bas, uning oldiga boringlar va unga: «Albatta, biz Robbingning Payg`ambarlarimiz, Bani Isroilni biz bilan qo`yib yubor. Ularni azoblama. Batahqiq, biz senga Robbingdan mo`'jiza keltirdik. Hidoyatga ergashgan kimsaga salom bo`lur.

Albatta, bizga vahiy qilindiki, «Yolg`onga chiqarganlarga va yuz o`girib ketganlarga, shubhasiz, azob bo`lur», denglar», dedi.

U: «Ey Muso, ikkovingizning Robbingiz kim?» – dedi.

U: «Bizning Robbimiz har narsaga o`z yaratilishini bergan hamda uni hidoyatga solgan Zotdir», dedi.

U: «O`tgan asrlarning holi nedir?» – dedi.

U: «Ularning ilmi Robbim huzurida, kitobdadir. Robbim adashmas va unutmas», dedi.

«U sizga yerni beshik qilgan, sizga unda yo`llar ochgan va osmondan suv tushirgan Zotdir». Bas, o`sha (suv) ila turli nabototlar juftlarini chiqardik.

Yenglar va chorvalaringizni boqinglar. Albatta, bunda aql egalari uchun ibratlar bordir.

Sizlarni undan yaratdik, unga qaytaramiz va yana bir bor undan chiqarib olamiz.

Batahqiq, Biz unga oyat-mo`'jizalarimizning hammasini ko`rsatdik. Bas, u yolg`onga chiqardi va bosh tortdi.

U: «Ey Muso, bizni yerimizdan chiqarish uchun sehring ila keldingmi?!

Bas, albatta, biz ham unga o`xshash sehr keltiramiz, biz bilan o`zing orangda va'da vaqti tayin qil, unga biz ham, sen ham xilof qilmaydigan bo`laylik, o`rta joy bo`lsin», dedi.

U: «Va'da vaqtingiz ziynat kuni. Odamlarning choshtgohda to`planishi», dedi.

Bas, Fir'avn qaytib ketdi, so`ngra, hiylasini yig`ib keldi.

Ularga Muso: «Holingizga voy! Allohga nisbatan yolg`on uydirmang, bas, sizni azob ila butunlay halok qilur. Batahqiq, kim yolg`on uydirsa, noumid bo`lur», dedi.

Bas, ular ishlari haqida o`zaro asta shivirlashib, munozara qila boshladilar.

Ular: «Albatta, bu ikkovi sehrgardirlar. Sizni sehrlari bilan yerlaringizdan chiqarishni va sizning afzal yo`lingizni yo`qotishni xohlarlar.

Bas, makr-hiylangizni jamlab, bir saf bo`lib keling. Batahqiq, bugungi kunda kim ustun kelsa, o`sha g`olib bo`lur», dedilar.

Ular: «Ey Muso, sen tashlaysanmi yoki biz avval tashlovchi bo`laylikmi?» – dedilar.

U: «Yo`q. Sizlar tashlang», dedi. Birdan ularning arqonlari va asolari unga sehrlaridan xuddi harakatlanayotgandek bo`lib ko`rindi.

Bas, Muso ichida xavf his etdi.

Biz: «Qo`rqma, albatta, sen ustunsan.

Qo`lingdagi narsani tashlagin, ularning qilgan hunarini yutib yuborur. Ularning qilgan hunari sehrgarning hiylasi, xolos. Sehrgar qayerda bo`lsa ham, zafar topmas», dedik.

Bas, sehrgarlar: «Horun va Musoning Robbiga iymon keltirdik», deb sajdaga tashlandilar.

U: «Sizga izn bermasimdan oldin unga iymon keltirdingizmi?! Albatta, u sizga sehr o`rgatgan kattangizdir! Bas, albatta, qo`l-oyoqlaringizni qarama-qarshisidan kesurman va, albatta, sizlarni xurmo tanasiga osurman, albatta, qaysi birimizning azobimiz shiddatliroq va boqiyroq ekanini bilursiz», dedi.

Ular: «Biz seni zinhor o`zimizga kelgan ochiq-oydin (mo`'jiza)lardan va bizni yaratgan Zotdan ustun qo`ymasmiz. Bas, nima hukm qilsang, qilaver. Sen faqat hayoti dunyoda hukm chiqarasan, xolos.

Albatta, biz Robbimiz xatolarimizni va sen bizni majbur qilgan sehrni mag`firat qilishi uchun iymon keltirdik. Alloh yaxshi va boqiydir», dedilar.

Shubhasiz, kim Robbiga jinoyatchi bo`lgan holida kelsa, unga albatta jahannam bordir. U yerda u o`lib o`lmas, yashab yashamas.

Kim Unga mo`min o`laroq, yaxshi amallar qilgan holida kelsa, bas, ana o`shalarga oliy darajalar.

Ostidan anhorlar oqib turgan adn jannatlari bor. Unda abadiy qolurlar. Ana shu, pok bo`lganning mukofotidir.

Batahqiq, Biz Musoga: «Sen bandalarim ila kechasi yo`lga tush, ularga dengizdan quruq yo`l och, yetib olishlaridan xavf qilma va qo`rqma», deb vahiy qildik.

Bas, Fir'avn askarlari ila ularning ortidan ta'qib etdi. Dengiz ularni o`raganicha o`rab oldi.

Fir'avn o`z qavmini adashtirdi, to`g`ri yo`lga boshlamadi.

Ey, Bani Isroil, batahqiq, Biz sizni dushmaningizdan qutqardik va siz bilan Turning o`ng tomonini va'dalashdik hamda sizlarga mann va bedana tushirdik.

Biz sizga rizq qilib bergan pok narsalardan yenglar, unda haddingizdan oshmang, yana, boshingizga g`azabim tushib qolmasin. Kimning boshiga g`azabim tushsa, bas, batahqiq, halok bo`libdi.

Albatta, Men tavba qilgan, iymon keltirib, yaxshi amal qilgan, so`ngra to`g`ri yurganlarni ko`plab mag`firat qilguvchiman.

Ey Muso, seni qavmingdan nima ilgarilatdi?

U: «Ular ana izimdalar. Rozi bo`lishing uchun men Senga shoshdim, ey Robbim», dedi.

U zot: «Batahqiq, Biz qavmingni sendan keyin fitnaga duchor qildik. Somiriy ularni adashtirdi», dedi.

Bas, Muso qavmiga g`azablangan, afsuslangan holda qaytdi. U: «Ey qavmim, Robbingiz sizga yaxshi va'da qilmaganmidi?! Sizlarga zamon uzoq ko`rindimi yoki boshingizga Robbingizdan g`azab tushishini xohladingizmi?! Menga bergan va'daga xilof qilibsiz?!» – dedi.

Ular: «Biz senga bergan va'daga o`z ixtiyorimiz ila xilof qilmadik. Lekin bizga u qavmning ziynatidan og`irliklar yuklangan edi. Bas, ularni tashladik, Somiriy ana shunday ilqo qildi», dedilar.

Bas, u (Somiriy) ularga bo`kiradigan buzoq shaklini chiqarib berdi. Ular: «Mana shu sizning ilohingiz va Musoning ham ilohi, faqat u unutdi», dedilar.

Uning o`zlariga biron so`z qaytara olmayotganini, na zarar va na foydaga molik bo`la olmayotganini ko`rmayaptilarmi?!

Batahqiq, ilgari Horun ularga: «Ey qavmim, bu bilan fitnaga duchor qilindingiz, xolos. Shubhasiz, Robbingiz Rohmandir. Bas, menga ergashing. Mening amrimga itoat qiling», degan edi.

Ular: «To Muso bizga qaytgunicha, unga ibodat qilishda bardavom bo`lamiz», dedilar.

U: «Ey Horun, ularning zalolatga ketganlarini ko`rganingda seni nima man qildi?!

Menga ergashishingdan?! Mening amrimga osiy bo`ldingmi?!» – dedi.

U: «Ey, onamning o`g`li, soch-soqolimdan tutma. Men sening: «Bani Isroilni tafriqaga solibsan, gapimga kirmabsan, deyishingdan qo`rqdim», dedi.

U: «Bu nima qilganing, ey, Somiriy?!» – dedi.

U: «Ular ko`rmagan narsani ko`rdim. Bas, Rasulning izidan bir siqim oldim, so`ngra uni tashladim. Havoyi nafsim menga shunday qilishni xush ko`rsatdi», dedi.

U: «Bas, jo`na! Ket! Endi senga bu hayotda «tegish yo`q» deyishing bor, xolos. Albatta, senga xilof qilmaydigan va'damiz bor. O`zing ibodatida bardavom bo`lgan ilohingga nazar solib qo`y. Biz uni, albatta, kuydiramiz, so`ngra dengizga sochib yuboramiz.

Albatta, sizning ilohingiz Allohdir, xolos. Undan o`zga ibodatga sazovor zot yo`qdir. U barcha narsani O`z ilmi bilan qamrab olgandir.

Shunday qilib, senga o`tgan narsalar xabarini qissa qilib berurmiz. Batahqiq, senga O`z tarafimizdan Zikrni berdik.

Kim undan yuz o`girsa, albatta, u qiyomat kuni (gunoh) yukini ko`tarur.

Unda abadiy qolurlar. Qiyomat kunida ularning yuki qanday ham yomon bo`ldi.

U kun surga puflanadigan kundir. O`sha kunda jinoyatchilarni ko`zlari ko`k bo`lgan holda to`plarmiz.

Ular o`zaro: «O`n kundan ortiq turganingiz yo`q», deya shivirlashar.

Biz nima deyayotganlarini yaxshi bilguvchimiz. O`shanda ularning eng to`g`ri yo`ldagisi: «Bir kundan ortiq turganimiz yo`q», degan edi.

Sendan tog`lar haqida so`rarlar. Bas: «Robbim ularni mutlaqo sovurib yuborajak», degin.

So`ng ularni tep-tekis holga keltirur.

U yerda chuqur ham, do`ng ham ko`rmassan.

U kunda chorlovchiga ergashurlar. Undan burilish yo`q. Ovozlar Rohman(haybati)dan jim qolmish. Pichirlashdan boshqa narsa eshitmassan.

U kunda Rohman unga izn bergan va so`zidan rozi bo`lganlardan boshqaga shafoat foyda bermas.

U ularning oldilaridagi narsalarni ham, orqalaridagi narsalarni ham bilur. Ular esa, Uni ilm ila ihota qila olmaslar.

Butun yuzlar tirik va doim turuvchi Zotga bosh egmish. Batahqiq, kim zulm ko`targan bo`lsa, noumid bo`lmish.

Kim mo`min holida yaxshi amallardan qilgan bo`lsa, zulmdan ham, nuqsondan ham qo`rqmas.

Shunday qilib, Biz uni arabiy Qur'on etib nozil etdik. Shoyadki, taqvo qilsalar yoki ularda eslash paydo qilsa deb, unda qo`rqinchli va'dalarni bayon qildik.

Haq Podshoh — Alloh oliy bo`ldi. Senga vahiyi bitguncha Qur'on(tilovati)ga oshiqma va: «Robbim, ilmimni ziyoda qilgin», degin.

Batahqiq, ilgari Biz Odam bilan ahdlashgan edik. Lekin u unutdi. Unda azmu qaror topmadik.

Biz farishtalarga: «Odamga sajda qiling», deganimizda, ular sajda qildilar. Magar iblis bosh tortdi.

Bas, Biz: «Ey Odam, albatta, bu senga va juftingga dushmandir. Yana, u ikkovingizni jannatdan chiqarib, badbaxt bo`lib qolmagin.

Albatta, sen u yerda och-yalang`och qolmassan.

Albatta, sen u yerda tashna ham bo`lmaysan, issiqda ham qolmassan», dedik.

Bas, shayton uni vasvasa qildi. U: «Ey Odam, men senga abadiyat daraxtini va bitmas-tuganmas mulkni ko`rsataymi?» – dedi.

Bas, ikkovlari undan yedilar. Keyin, avratlari o`zlariga ochilib qolib, o`zlarini jannat barglari bilan to`sa boshladilar. Odam Robbiga osiy bo`ldi va yo`ldan ozdi.

So`ngra, Robbi uni tanlab oldi, bas, tavbasini qabul qildi va hidoyatga boshladi.

U: «Hammangiz bir-biringizga dushman holda undan tushing. Agar men tomonimdan sizga hidoyat kelganida, kim hidoyatimga ergashsa, adashmas va badbaxt bo`lmas.

Kim Mening zikrimdan yuz o`girsa, albatta, unga torchilik hayoti bo`lur va qiyomat kuni uni ko`r holida tiriltirurmiz», dedi.

U: «Ey Robbim, nima uchun meni ko`r holda tiriltirding. Axir, ko`ruvchi edim-ku?!» – dedi.

U: «Shunday. Senga oyatlarimiz keldi. Sen esa, ularni unutding? Shuningdek, sen ham bugun unutilursan», dedi.

Isrof qilgan va Robbi oyatlariga iymon keltirmaganlarni ana shunday jazolaymiz. Oxirat azobi, albatta, ashaddiy va boqiydir.

Ulardan ilgari ularning maskanlarida yurgan asrlardan qanchadan-qanchasini halok qilganimiz ham hidoyat qilmadimi? Albatta, bunda aql egalari uchun ibratlar bordir.

Agar Robbingdan so`z o`tib qolmaganida va nomlangan ajal bo`lmaganida, albatta, (azob) lozim bo`lar edi.

Bas, ular aytayotgan narsalarga sabr qil. Robbingga quyosh chiqishidan oldin va botishidan oldin tasbih va hamd ayt. Shuningdek, kechaning bir qismida va kunduzning atrofida ham tasbih ayt. Shoyadki, rozi bo`lsang.

Ko`zlaringni ularni sinash uchun ayrimlariga bahramand qilib berganimiz hayoti dunyoning turli ziynatlariga tikma. Robbingning rizqi yaxshi va boqiydir.

Ahlingni namozga amr et va o`zing unga sabr qil. Biz sendan rizq so`ramasmiz. Biz senga rizq beramiz. Oqibat taqvonikidir.

Ular: «U bizga Robbidan mo`'jiza keltirsa edi», derlar. Axir, ularga avvalgi sahifalardagi narsalarning bayonoti kelmadimi?

Agar Biz ularni u(kelishi)dan oldin azob-la halok qilganimizda edi, albatta: «Ey Robbimiz, bizga Payg`ambar yuborganingda edi, xoru zor va sharmanda bo`lishimizdan oldin oyatlaringga ergashgan bo`lar edik», derdilar.

Sen: «Barcha kutguvchidir. Bas, kutinglar. Albatta, kimlar to`g`ri yo`l sohiblari va kimlar hidoyat topganini bilursizlar», deb ayt.